نویسنده : فهرست مطالب
مقدمه
اگه بخوام یه فیلم گانگستری نام ببرم که همه دیالوگهاش تو ذهنم حک شده، قطعاً فیلم صورتزخمی بریان دی پالماست. من که پنج سال دارم تو حوزه سینما و محتوا قلم میزنم، هر بار که فیلم صورتزخمی رو میبینم، انگار دارم با تونی مونتانا (آل پاچینو) تو کوکائین غرق میشم و آخرش با اون تفنگ ام-۱۶ داد میزنم “سلام به دوست کوچولویم بگید!”.
سال ۱۹۸۳ بود که این فیلم اومد و همه رو شوکه کرد – با خشونتش, کوکائینش, دیالوگهای تندش و بازی دیوانهوار پاچینو. حالا که سال ۲۰۲۵ه و هنوز هر وقت حرف گانگستر میشه اول صورتزخمی میاد تو ذهن، وقتشه بشینیم یه نقد حسابی و خودمونی از فیلم صورتزخمی داشته باشیم. آمادهای؟ بگو “سلام به دوست کوچولویم!” و بزن بریم!
معرفی فیلم صورتزخمی
فیلم صورتزخمی (Scarface) یه درام جنایی-گانگستری آمریکاییه که دسامبر ۱۹۸۳ به کارگردانی برایان دی پالما و با بازی آل پاچینو, میشل فایفر, استیون بائر, مری الیزابت ماسترانتونیو, رابرت لوگیا و اف. موری آبراهام اکران شد. فیلمنامه کار الیور استونه و بازسازی فیلم صورتزخمی ۱۹۳۲ هاوارد هاکسه, ولی این بار داستان رو از شیکاگو به میامی ۱۹۸۰ برده و تمرکزش روی مهاجران کوبایی و کوکائینه.
داستان درباره تونی مونتانا (آل پاچینو), یه مهاجر کوبایی که از زندان Castro میآد آمریکا و از هیچ, به بزرگترین گانگستر کوکائین میمیرسد, ولی آخرش همه چیزو از دست میده. فیلم با بودجه ۲۵ میلیون دلاری بیش از ۶۶ میلیون فروخت و هنوز یکی از کالتترین فیلمهای تاریخه.
نقد و بررسی
داستان و فیلمنامه
فیلمنامه فیلم صورتزخمی کار الیور استونه و یه شاهکاره. داستان از سال ۱۹۸۰ شروع میشه که فیدل کاسترو هزاران مجرم رو از زندان Mariel به آمریکا میفرسته. تونی مونتانا یکی از اونهاست که با دوستش مانی ریبرو (استیون بائر) میآد میامی و اول برای فرانک لوپز (رابرت لوگیا) کار میکنه, بعد زنش الویرا (میشل فایفر) رو میدزده و خودش امپراتوری کوکائین میسازه.
فیلم خیلی خوب صعود و سقوط تونی رو نشون میده – از فقر به ثروت, از دوستی به خیانت, از قدرت به جنون. اونجایی که تونی میگه “دنیا مال منه” هنوزم مو به تن آدم سیخ میکنه.
بازیگران و شخصیتها
آل پاچینو تو نقش تونی مونتانا یه شاهکاره – با اون لهجه کوبایی, خشم وحشی, و در عین حال آسیبپذیری. میشل فایفر تو نقش الویرا هم فوقالعادهست – یه زن زیبا که از کوکائین نابود میشه. استیون بائر تو نقش مانی, مری الیزابت ماسترانتونیو تو نقش جینا (خواهر تونی) و اف. موری آبراهام تو نقش عمر هم عالیان.شخصیتپردازی تو فیلم صورتزخمی انقدر قویه که تونی رو هم دوست داری, هم ازش میترسی.
کارگردانی و سبک برایان دی پالما
برایان دی پالما تو فیلم صورتزخمی نشون داد چقدر بلده خشونت بسازه. صحنه کشتار با اره برقی, تعقیب و گریز با ماشین, و سکانس نهایی با ام-۱۶, همهشون هنوز بهترینهای تاریخن. فیلمبرداری پاکو دلگادو با رنگهای روشن میامی و نور نئونی, حس ۸۰ها رو عالی منتقل میکنه.
موسیقی, فیلمبرداری و جلوهها
موسیقی متن جورجیو مورودر با اون سینتیسایزرهای ۸۰ها, هنوزم یکی از بهترین ساندتراکهای تاریخه. آهنگ Push It to the Limit تو سکانس صعود تونی, شاهکاره. جلوههای ویژه برای آن زمان عالی بودن, مثل صحنه انفجارها و خونریزیها.
آثار مشابه فیلم صورتزخمی
- فیلم پدرخوانده (The Godfather – 1972): حماسه گانگستری با مافیا ایتالیایی, بازیگران: مارلون براندو, آل پاچینو.
- فیلم رذلهای خوب (Goodfellas – 1990): صعود و سقوط گانگستر, بازیگران: رابرت دنیرو, جو پشی.
- فیلم کازینو (Casino – 1995): فساد و قمار تو لاس وگاس, بازیگران: رابرت دنیرو, جو پشی.
- سریال نارکوها (Narcos – 2015): سریال درباره پابلو اسکوبار, بازیگران: واگنر مورا, پدرو پاسکال.
- فیلم بلوف (Blow – 2001): کوکائین و جورج جونگ, بازیگران: جانی دپ, پنهلوپه کروز.
لیست بازیگران اصلی
- آل پاچینو – تونی مونتانا
- میشل فایفر – الویرا هنکوک
- استیون بائر – مانی ریبرو
- مری الیزابت ماسترانتونیو – جینا مونتانا
- رابرت لوگیا – فرانک لوپز
- اف. موری آبراهام – عمر سوارز
- پاول شنار – آلخاندرو سوزا
نقد کوتاه
فیلم صورتزخمی یه شاهکار گانگستریه که با بازی دیوانهوار آل پاچینو, فیلمنامه تند الیور استون, کارگردانی خشن برایان دی پالما و موسیقی ۸۰ها, هنوز بهترین فیلم درباره صعود و سقوط یه گانگستر کوکائینه. اگه عاشق فیلمهایی هستی که خشونت, قدرت و سقوط رو نشون میدن, فیلم صورتزخمی یه انتخاب بیرقیبه!
جمعبندی
خب رفیق, حالا که با تونی مونتانا از کوچههای کثیف میامی تا ویلای کوکائینی رفتیم و آخرش با ام-۱۶ سقوط کردیم, میتونم بگم فیلم صورتزخمی هنوز بعد از ۴۲ سال بهترین فیلم گانگستری تاریخه. آل پاچینو با اون دیالوگها, دی پالما با اون خشونت, و استون با اون فیلمنامه تند, یه داستان ساختن که هیچوقت قدیمی نمیشه.
حالا نوبت توئه! تو کامنتها برامون بنویس کدوم دیالوگ فیلم صورتزخمی رو بیشتر دوست داری؟ “دنیا مال منه” یا “به دوست کوچولویم سلام کن”فکر میکنی تونی میتونست زنده بمونه یا نه؟ منتظر نظراتتونیم!
سوالات متداول درباره فیلم صورتزخمی
۱. فیلم صورتزخمی بر اساس داستان واقعی ساخته شده؟
نه کاملاً, ولی از زندگی واقعی گانگسترهای کوکائینی مثل پابلو اسکوبار الهام گرفته.
۲. چرا اینقدر خشنه؟
برای نشون دادن واقعی خشونت دنیای کوکائین, و دی پالما عاشق خشونت استایلایزه بود.
۳. بهترین سکانس فیلم چیه؟
سکانس نهایی با ام-۱۶ و کشتار نهایی تونی.
۴. موسیقی متن کار کیه؟
جورجیو مورودر.
۵. چرا میشل فایفر اینقدر لاغر بود؟
چون نقشش معتاد به کوکائین بود و خودش رژیم سخت گرفت.
