صفحه اصلی > سینمای ایران : نقد فیلم قیصر 1348
ads

نقد فیلم قیصر 1348

فیلم قیصر

( فیلم قیصر ) روایتگر مردی است که برخلاف میلش میبایست بازهم دست به چاقو شده و شربپا کند. قیصر روایت وَر کشیدن پاشنه‌های کفش، انتقامی خونین، شورش علیه ظلم و درنهایت زخمی شدن و تنهایی است. قیصر از بهترینهای (کیمیایی) و همچنان از سرگرم کننده‌ترین آثار تاریخ سینمای ماست. فیلم قیصر ضرباهنگ بالایی داشته و حوادثش را بدون وقفه پیش چشم مخاطب قرار میدهد.

کیمیایی این ضرباهنگ را از همان تیتراژ ابتدایی اش عملیاتی میکند: نماهایی بسته از خالکوبی هایی منقش به تصاویر شاهنامه به همراه موسیقی گوشنواز و همسو با تصاویر . هردو عامل به یاری یکدیگر آمده تا از همان ابتدای کار بدانیم قیصر در تلاش است تا از قهرمانش شمایلی (حماسی_اسطوره‌ای) ساخته و همچنین (تراژدی) را هم درنظر بگیرد . کیمیایی دوستدار قهرمانش بوده و در سراسر اثرش پشت اوست.

نقد فیلم قیصر

فیلم قیصر

از همان تصاویر و موسیقی تیتراژ گرفته تا نماهای (لوانگل) از قیصر در سکانسهای مختلف ، دوربینی که مدام در تعقیب اوست و موسیقی پرشور و پرضربی که حین رفت و آمدهایش پخش میشود ،جملگی این پشت و حامی بودن قهرمان را قوت میبخشند .

نقد فیلم قهرمان اصغر فرهادی | سرگیجه ای در جهان مدرن

خواهر مورد هتک حرمت قرار میگیرد و برادر بزرگتر هم به شکلی ناجوانمردانه به قتل میرسد . (نقاط‌عطفی) که حضور پررنگ و معنا دار قیصر برای تم ازلی ابدی انتقام را معنا بخشیده و کشمکش‌های قیصر با اطرافیان را برای مخاطب جذاب و پرکشش میسازند. قیصر لات توبه کرده ای است که نمیخواهد به گذشته‌اش بازگردد . همچون برخی شاهکارهای تاریخ سینما : نابخشوده (کلینت ایستوود) ، تاریخی از خشونت (دیویدکراننبرگ) و… گویی تقدیر قهرمان در خونریزی و رویارویی با شر وتباهی است.

قیصر ناخواسته وارد بازی سرنوشت شده و درعین آگاهی از عاقبت اعمالش ، تا آخرین نفس برای خون پایمال شده خواهر و برادرش میجنگد . قیصر در ابتدای کار با قطار وارد شهر میشود و در انتها نیز در همان قطاربا مرگ دست و پنجه نرم میکند. او آمده و وظایفش را به نوبت به انجام رسانده ( انتقام از آق‌منگول‌ها ،بیرون راندن مهر از دل نامزدش و بردن ننه‌مشهدی به زیارت مشهد) و اکنون گویی ماموریت و دل‌بستگی در این آشفته بازار ندارد.

نقد فیلم قیصر

فیلم زیر درختان زیتون
بیشتر بخوانید

فیلم قیصر

تنها آمده ،تنها جنگیده و تنها هم میرود…
کیمیایی نگاه تلخ و بدبینانه‌ای به جامعه پیرامونش دارد.جامعه ای که اگر بخواهی سرت را پایین بیندازی و زندگی خودت را بکنی بازهم شر گریبان گیرت خواهد شد. همچون همان دیالوگ گویی معرکه در حیاط خانه میان قیصر و خان‌دایی : این نظام روزگاره…نزنی میزننت.

ساده انگاری است اگر زندگی «قیصر» را انتقام آنارشیستی شخصی یک مرد نادان اجتماعی و سیاسی بدانیم. قیصر جامعه خود را به خوبی می شناسد. جامعه ای که سنت ها و ارزش های خود را از دست می دهد. افترا در جامعه از یک سو به طور رضایت‌بخشی مسکوت می‌شود (بخوانید حمایت می‌شود) و به نوعی توسط پلیس و قانون نهادینه می‌شود، از سوی دیگر، جامعه هیچ واکنشی در برابر این گونه افتراها ندارد.
در این شرایط، قیصر که حساسیت بیشتری نسبت به سنت های اجتماعی دارد، نمی تواند ناپاکی خانواده اش و هجوم بی رویه «ضد ارزش ها» به جامعه را تحمل کند و چون به پلیس و قانون اعتماد ندارد و به نوعی می اندیشد. او که طرفدار چنین ناپاکی است، به عنوان یک شخص، در قالب یک اقدام فعال، نوعی انقلاب شخصی و شورش علیه وضع موجود انجام می دهد و در آنجا سزار باید کشته شود.
بله سزار و امثال سزارها باید دستگیر یا کشته شوند، زیرا آنها از سازه عبور می کنند و در مقابل اقیانوس شنا می کنند. جامعه ای که بهترین افراد خود را از دای ها (که بر علیه ظلم صلوات می فرستد) گرفته تا نهادهایی مانند پلیس و قانون (که در واقع از بی قانونی و هتک حرمت «ضد ارزش ها» حمایت می کند)، همه آنها جوابی ندارند و نباید. فقط سزار را بکش، فرمان و فاطمه را هم.
قیصر مردی تنها و پر دردسر است که با سوپرمارکت ها و مغازه های رنگارنگ و ماشین های بزرگ و براق شهر همخوانی ندارد و در کاباره پر از رقص و آهنگ بی نظیر است. در جامعه‌ای که از طریق جذب سنت‌ها و ارزش‌ها در فقر معنوی عمیق فرو می‌رود، صدای جدیدی مانند صدای سزار غیرقابل تحمل و گوش‌خراش است. دو روی یک سکه) این صدای جدید باید از نفس افتاده باشد.
شاید نتوان «قیصر» را به عنوان یکی از عوامل انقلاب ایران مطرح کرد، اما به یقین می توان گفت که «قیصر» اولین نقد تند و خشن نظام اجتماعی-سیاسی موجود است. تأکید بر محکومیت و اقدام مؤثر و ایستادگی در برابر ناهنجاری ها (حتی اگر این شخص قیام کند) و پاسخ جدی به سنت، امری است که جامعه غرب ایران در آن زمان بر آن قیام کرد. مسعود کیمیایی درباره «سزار» اینگونه می گوید:
«سزار» برای سینمای آن روز و شخصیت موجود (قایق پر از رقص، آواز و جامعه مثبت) حرف تازه ای ارائه کرد و تلخ و تیز و او. این سوال را بپرسید: چرا جامعه پاسخگو نیست؟ چون این موضوع مطرح شد، مردم واکنش نشان دادند و چون روشنفکران این مشکل را فهمیدند، روشنفکران پاسخ دادند که موضوع اصلاً پیچیده نیست…)). آره! «سزار» نه تنها به خاطر لحن و بیانش، بلکه برای انتقال اثربخشی و فعالیت های فیلم به جامعه ایرانی و از سوی دیگر به ایرانیان در خانواده مورد استقبال همگان قرار گرفت.
سنت‌ها و ارزش‌ها (که مورد غفلت و فراموشی قرار گرفته‌اند) و لحن جامعه را (حداقل برای مدتی) به سنت تبدیل می‌کنند و قطعاً همین مسائل یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت و ماندگاری «قیصر» است. اما جدای از تأثیرگذاری سیاسی و اجتماعی (چند کلمه ای که در این یادداشت به آن اشاره شده است)، موفقیت «قیصر» برای سینمای کیمیا و سینمای ایران چیست؟
فیلم معجزه آبی

ضعف هایی در فیلمنامه فیلم قیصر آشکارند که خوشبختانه از لذت بخشی اثر نمیکاهند.همچون حضور کمرنگ و پرداخت کاریکاتوری آنتاگونیستها و پلیسهای اثر. برادران آق‌منگول صرفا بی وجدانهایی هستند که میبایست به درک واصل شوند و پلیس هم مشخص نیست که چگونه با توجه به مخفی ماندن راز خواهر خانواده و طبیعتا منتفی بودن ماجرای شکایت و… به قیصر شک کرده‌اند و برای دستگیری‌اش در تلاشند. فیلم قیصر با وجود این ضعفهای داستانی هم همچنان جذاب و خواستنی جلوه میکند.

نقد فیلم چهارشنبه سوری
بیشتر بخوانید

خوشبختانه فیلم قیصر برخلاف آثار متاخر کیمیایی مصنوعی و حتی غیرقابل تحمل(قاتل اهلی) نیست. یک اثر تماشایی کلاسیک با آغازی ملتهب و کنجکاوی برنگیز ، میانه ای پر کشمکش و پر تعلیق و پایانی فراموش نشدنی…

پایان مقاله نقد فیلم قیصر

امتیاز: 7.5

نویسنده و منتقد سینما شاعر و رمان نویس حدود 15 سال تجربه نوشتن داستان کوتاه , کارگردانی و دستیار کارگردانی. و مدیر مجموعه بامدادی ها.

دیدگاهتان را بنویسید

هشت − 1 =