خاطرهبازی بهاندازهی نیم قرن
نام انگلیسی: No Dogs or Italians Allowed
نام فارسی: انیمیشن ورود سگها و ایتالیاییها ممنوع
محصول: ۲۰۲۲ – فرانسه، بلژیک، ایتالیا، پرتغال، سوئیس
ژانر: انیمیشن
امتیاز: ۳ از ۴ – 〇⬤⬤⬤
مصطفی ملکی
نقد انیمیشن ورود سگها و ایتالیاییها ممنوع
در انیمیشن «پینوکیو» شاهد بودیم که دلتورو چگونه به دل فاشیسم زد و از داستانی کلاسیک درونمایهای ضد فاشیسم در دل ایتالیا بیرون آورد. حال آقای آلن اوگتو در انیمیشن جدید خود سعی دارد خاطرهای به درازای نیمقرن را طی ۷۰ دقیقه و از طریق دو راوی در برابر ما قرار دهد.
بیشتر بخوانید:نقد فیلم Drive
آلن از طریق مادربزرگ خود به اواخر قرن نوزدهم میرود و در دل کوههای ایتالیا به زندگی پدربزرگاش میپردازد. از آلن در این انیمیشن دستهایاش وجود دارند و همین باعث میشود زاویهدید روایت کاملاً از زبان راوی صورت بگیرد و مخاطب بدون بزرگنمایی شاهد است که انیماتور چگونه صحنهها را عوض میکند. آنچه این انیمیشن را جذاب میکند روانی روایت و نقطهگذاری درست اوگتو در مرور خاطرات مادربزرگ است.
او روایت را از زبان مادربزرگ آغاز میکند و بهنوعی خودش در نقش نوهای که قرار است داستان شب را از زبان مادربزرگ بشنود قرار میگیرد. در این روایت آنچه مهم است سختی زندگی پدربزرگی است که بهعنوان نمایندهای از میان مردمان نان و شراب ما را تا حدودی بهیاد عزادران بیل آقای ساعدی میاندازد.
اوگتو در انیمیشن ورود سگها و ایتالیاییها ممنوع از همان ابتدا بهراحتی با مخاطب ارتباط برقرار میکند و از طریق همان نقطهگذاریها همهی مصیبتها، رنجها و مرگها را بیآنکه کام مخاطب تلخ شود مرور میکند. او در این اثر نشان میدهد که چگونه مردم این سرزمین از دست کلیسا به آغوش فاشیسم رفتند و سپس چارهای جز مهاجرت نداشتند. آنها جنگ آفریقا و جنگ جهانی اول را تجربه کردند و پس از مهاجرت نیز به دامان جنگ جهانی دوم افتادند.
آنچه در انیمیشن ورود سگها و ایتالیاییها ممنوع میبینیم قصهی رنج مردمانی است که برای رسیدن به بهشت چارهای جز عبور از دوزخ نداشتند. لوئیجی از همان ابتدا از کالبد پدربزرگ اوگتو بیرون میآید و تبدیل به مردی ایتالیایی میشود که کاراکتر اول این رنج لقب میگیرد.
بیشتر بخوانید:نقد فیلم جان دار
اوگتو در اثر خود با زبانی شیرین و طنزآلود به کلیسا و مردان مذهبی سیاهپوشی که شکماشان را از درون گرسنگیهای مردمان عادی فربه میکنند میتازد. در سویی دیگر بیآنکه بخواهد از سر عصبانیت تصویری به مخاطب ارائه دهد، به جنگ و گوشتهای بیگناه جلوی توپ میتازد.
اوگتو در سرتاسر این انیمیشن ورود سگها و ایتالیاییها ممنوع فقط خود و مادربزرگ را راوی جلوه میدهد و مخاطب را بدون هیچ سختیای در برابر این رخدادها قرار میدهد. اما مشکل این روایت آنجاست که روی آوارگی ایتالیاییها در سرتاسر اروپا مانور نمیدهد. به عنوان فیلم دقت کنید که تا چه حد به مصاحبهای معروف از روسلینی نزدیک است.
روسلینی در آن مصاحبه چنین عنوان میکند که مردمان شمال اروپا زمانی که به ایتالیا سفر میکردند گویی در حال بازدید از باغوحش بودند و این تفکر زمانی شکسته شد که آثار بزرگان نئورئالیسم ایتالیا در سینماهای این کشورها روی پرده میرود.
بیشتر بخوانید:نقد فیلم Jeanne du Barry
آقای اوگتو در اثر خود بهراحتی میتوانست روی این مسئله مانور دهد و صرفاً از طریق تابلوی یک مغازه از آن نگذرد؛ تابلوهایی که در آثار هنگکنگی و هولوکاستی نیز شاهد بهتصویر کشیدن آن بودیم و چندان تافتهای جدابافته نیست. این کارگردان در اثر شیرین خود تلخی را زیر لایهای از خامهی شیرین به مخاطب خود ارائه میدهد و همین باعث لذت بیشتر مخاطب از اثر جدید آقای اوگتو میشود.