نقد فیلم تفریق | رابطه ای ضربدری

فیلم تفریق فیلمی ایرانی به کارگردانی مانی حقیقی است. ترانه علیدوستی در نقش فرزانه و بیتا و نوید محمدزاده در نقش جلال و محسن از شخصیت های اصلی این فیلم پر رمز و راز می باشند. فیلم تفریق برای اولین بار در جشنواره بین المللی فیلم تورنتو 2022 به نمایش درآمد.

« فیلم تفریق » داستان زن و شوهری به نام «فرزانه» و «جلال» را روایت می‌کند که متوجه وجود زوجی به نام «بیتا» و «محسن» می‌شوند که شبیه به آن‌ها هستند. اما هیچ نسبت خونی بین آنها وجود ندارد. با گذشت زمان، شرایط برای چهار نفر سخت می شود.

فیلم تفریق با مشکلات زیادی مواجه شد. ابتدا قرار بود نقش فرزانه را پریناز ایزدیار بازی کند. اما به دلیل تاخیر در پخش فیلم به دلیل شیوع کرونا و بیماری مانی حقیقی، تصویربرداری از پروژه دیگر پریناز ایزدیار جلوگیری کرد. سرانجام مانی حقیقی شروع به همکاری با ترانه علیدوستی کرد. جدا از انتقال بازیگران، قرار بود فیلم تفریق در سال 1402 بدون تبلیغات و هیاهو در ایران اکران شود، اما به دلیل فعالیت سیاسی بازیگران این فیلم، اکران تفریق در ایران ممنوع شد.

بیشتر بخوانید:

نقد فیلم ساراباند | آخرین شاهکار اینگمار برگمان

خلاصه فیلم تفریق کسل کننده است! البته باید در نظر داشت که کمتر فیلم جنایی و پلیسی با کیفیت و با فیلمنامه قوی در این منطقه فیلمبرداری شده است. اگرچه این دید جدید به نظر می رسد، اما باید گفت که این تصاویر که داستان افسردگی یک خانواده ایرانی را روایت می کند، بسیار کلیشه ای شده است.

فیلمنامه فیلم تفریق تا حد زیادی سعی کرده داستان را باورپذیر کند و تا حدودی هم موفق بوده است. زیرا این حس خویشاوندی با نظم وقایع خانوادگی سازگار است. اما وقتی هیچ تنشی به جز شباهت کامل شخصیت ها به شخصیت اصلی (که مربوط به سبک مرموز فیلم است) وجود ندارد، مخاطب را مجبور می کند تا در میانه داستان چندین بار به چشمان خود استراحت دهد. .

فیلمنامه ای که توسط مانی حقیقی و امیررضا کوهستانی نوشته شده، فیلم تفریق بهترین طرح را دارد اما داستان به گونه ای پیش می رود که پایان داستان به هدر می رود. سوالاتی در ذهن مخاطب وجود دارد که نمی توانیم به آنها پاسخ دهیم. سوالاتی مانند: چرا جلال با فرزانه صحبت نمی کند؟ چرا احساس امنیت در شخصیت ها اینقدر قوی است؟ آیا فرزانه برای زندگی با پدری مثل محسن مناسب است؟ و چرا قبول کرد به جای بتا مادر پسر هفت ساله اش باشد؟

و از جمله این سوالات در نهایت متوجه شدیم که فیلم تفریق دیگر مورد پسند ما نخواهد بود. به خاطر رابطه با فضای ایران! کدام زن بارداری که به تازگی فرزند و شوهر خود را از دست داده است ترجیح می دهد با خانواده دیگری زندگی کند؟ اگر این موضوع را در زمره رمز و راز و جنایت قرار دهیم. فرزانه هم نباید بفهمد که شوهرش مرده و ناآگاهانه با مردی زندگی می‌کند که دقیقاً شبیه شوهرش است. وگرنه داستان اینجوری میشه تا اینکه او انتخاب شد ما همدیگر را ندیده ایم!

بیشتر بخوانید:

نقد و بررسی فیلم فسیل | بهترین فیلم کمدی ایران؟

فضایی نو طبق سلیقه‌ای نو!

مانی حقیقی کارگردان پیش از این با فیلم «اژدها وارد می شود» ثابت کرده است که مسیر خلاقانه تری را در تولید و پردازش این فیلم انتخاب کرده است. به شخصه معتقدم او حداقل تمام تلاش خود را می کند تا آثارش را از چنگال فیلمسازی سنتی ایران رها کند. اما چیزهای زیادی در این فیلم وجود دارد که به دلیل مضحک و غیرقابل باور بودن، خنده دار هستند.

از ناخن جویدن گرفته تا انتخاب هایی که مردم انجام می دهند، همه چیز در نظر مخاطب غیرقابل قبول است. صحنه آرام و تنها و طولانی است. نمی دانم چرا ما دقایق زیادی را صرف تماشای یک مرد در جنایت می کنیم! و من نمی دانم چرا این اتفاق به این راحتی می افتد. مردی را به راحتی کتک زدند!

نشان دادن زندگی بسیار ساده است، عصبانیت و پدربزرگ ناگهان به مرگ ختم می شود. وقتی از کلمه پدربزرگ استفاده می کنم، مردی را تصور نمی کنم که زن و بچه خود را کتک بزند و آنها را از انجام کاری باز دارد. هدف من نشان دادن مردی بود که در انزوا مورد آزار و اذیت قرار گرفت و از میراث او آموخت که باید صدای بلندتری داشته باشد. چنین مردی با فکر تخریب خانواده به کار خود ادامه می دهد، اما چنین خشونتی ناگهانی منجر به مرگ همسرش نمی شود و بلافاصله!

بنابراین نتیجه این است که کارگردانی اثر تا حد زیادی به عنوان فیلمنامه پذیرفته نمی شود; نکات مثبت غیر قابل انکاری نیز وجود دارد. مانی حقیقی همیشه سعی می کرد در هر طبقه ای معضلات اجتماعی را نشان دهد. سکانس اول فیلم واقعا جالب است. ماشین ها در ترافیک گیر کرده اند، هرکسی سلیقه خود را در گفتار، لباس و موسیقی دارد. و با همین سرعت و بدون وقفه شاهد معضلات اجتماعی در این سکانس کوتاه و قطع نشده ابتدای فیلم هستیم. شاید اگر دست کارگردان بازتر بود، موسیقی پس زمینه را حذف می کرد تا در آشناترین و آشناترین بستر ممکن، صحبت های مردم را واضح تر از داخل ماشین ها بشنویم.

شکستن شخصیت‌های مشابه فیلم تفریق

بازیگران اصلی فیلم تفریق ، نوید محمدزاده و ترانه علیدوستی که هر کدام در نقش های متفاوتی ایفای نقش کردند، توانستند به خوبی بازی کنند. مخصوصا آهنگ علیدوستی! او لباس های زنانه متفاوتی می پوشد. و همزمان با هر دو بسیار خوب رفتار می کند. العیدوستی با نشان دادن تنش عصبی به دو شیوه متفاوت، موفق می شود دو زن را در زندگی ناقص خود با دو رویکرد متفاوت به تصویر بکشد.

او در نقش فرزانه، زنی که تنها و غمگین به حساب می‌آید و از درجاتی از اختلالات روانی رنج می‌برد و اکنون باردار است، و همچنین بئاتا، زنی از طبقه اجتماعی بالاتر (از نظر مالی) به خوبی بازی می‌کند. .، مظلوم و آزرده از مردسالاری، دمدمی مزاجی، عصبانیت و ظلم همسرش، خوب بیرون می آید.

نوید محمدزاده نیز در تفسیر دو شخصیت متفاوت را به تصویر می کشد. ابتدا جلال که به نظر می رسد مرد خوب داستان است معرفی می شود و سپس محسن که در باتلاق خشم دست و پنجه نرم می کند. اما متأسفانه نوید محمدزاده بیشتر به تیپ تبدیل شده تا شخصیتی منحصر به فرد. چنین مکث های لکنت آمیزی و اعلام پاسخ های متوالی به نظر می رسد امضای کار او باشد. در این فیلم نیز مانند سایر آثارش، شخصیت او این ویژگی ها را دارد.

در مورد سایر بازیگرانی که نقش های کوچکی دارند صحبت نمی کنم اما باید گفت فرهام عزیزی در نقش پسر محسن و بیتا به چشم می خورد. چندین بازیگر کودک را دیده ام که احساسات خود را نسبت به خانواده خود به صورت طبیعی و مناسب بیان می کنند. طبیعی تر و ناب تر از سایر نقش های فرعی مانند اسماعیل پوررضا و علی باقری، با سال ها تجربه، بازی خود را به عنوان پسری لوس در خانواده ای بی خیال از خود نشان داد که با او دعوا می کنند و از خواسته هایش پیروی نمی کنند.

بیشتر بخوانید:

نقد فیلم درباره الی

قطب مشترک دو زندگی مختلف

اما نکته قابل توجه این فیلم زنانه بودن آن است. در دو تیپ و شخصیت متفاوت، مدام شاهد بی توجهی یا کم توجهی مردان به همسرشان هستیم. این فیلم قابل ستایش است زیرا سازندگان فیلم تفریق ؛ فیلم را در هسته اصلی آن قرار داده اند تا نابودی تفکر و سرکوب آزادی زنان را نشان دهند. زیرا حل این گونه مسائل به صورت روزمره و ملموس باعث ایجاد حس نوع دوستی یا درک عمیق تری در مخاطب می شود.

محسن در فیلم تفریق شخصیت مردی را به ما نشان می دهد که برای هیچ یک از کارهایش به دنبال دلیل منطقی نیست و مدام همه چیز دنیا حتی خانواده اش را تحقیر می کند. او با بیان احساسات خود به صورت تشدید شده، سعی می کند با تهدید زمین و زمان آنها را قانع کند. و هنگام مشاجره با همسرش به همین منوال پیش می رود.

جلال اگرچه خونسرد و کاملا مخالف رفتار محسن است، اما او هم در آن سوی بوم می افتد. یعنی درست است که آن را با صدای بلند جلو نمی اندازد، اما چیزی نمی گوید و از هر موضوع مهمی جدا می شود.

وضعیت بیتا و فرزانه هم همینطور است. این دو با هم هزاران تفاوت دارند، اما هر دو زن در رابطه شان زخم های مشابهی دارند، فقط جنسیت این درد متفاوت است. هر دو مظهر آشکار زنان شکست خورده و خمیده در زیر رگبار دیدگاه های بد جامعه مردسالار هستند که نمی توانند آن را درک کنند.