نقد و بررسی فیلم اتاق 2015:بعد پنج سال هنوز اشکم بند نمیاد

مقدمه: چرا فیلم اتاق هنوز قلبمو می‌سوزونه؟

سلام رفقا… یه اعتراف کنم؟ از ترسناک و اکشن تا کمدی سبک، ولی هنوزم هستن فیلمایی که نمی‌تونم بدون گریه کردن درباره‌شون حرف بزنم. یکی‌شون دقیقاً همین فیلم اتاق هست.

سال ۲۰۱۵ دیدمش، اولین بار تو سینما، و یادمه وسط فیلم اشکم ریخت و تا آخرش نتونستم جلوی خودمو بگیرم. بعدش تا یه هفته تو فکر جک و مامانش بودم. هنوزم هر وقت یه مادر و بچه رو می‌بینم که دارن با هم بازی می‌کنن، یاد جک می‌افتم که فکر می‌کرد کل دنیا همون یه اتاق کوچیکه.

این پست قراره یه سفر احساسی باشه تو دل فیلم اتاق – فیلمی که بری لارسون اسکار برد، جیکوب ترمبلی ۹ ساله قلب همه رو دزدید، و لنی آبراهامسون نشون داد که می‌شه یه درام سنگین رو اینقدر زیبا و انسانی ساخت. آماده‌ای؟ دستمال کاغذی رو بیار، چون قراره حسابی گریه کنیم و حرف بزنیم!

معرفی فیلم اتاق

فیلم اتاق (Room) یه درام روان‌شناختی کانادایی-ایرلندی به کارگردانی لنی آبراهامسون و بر اساس رمان پرفروش اما دونوهیو ساخته شده. سال ۲۰۱۵ اکران شد، با بودجه فقط ۱۳ میلیون دلار، ولی تو باکس آفیس بیش از ۳۵ میلیون دلار فروخت و چهار نامزدی اسکار گرفت (از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی) و بری لارسون اسکار بهترین بازیگر زن رو برد.

داستان درباره جوی (بری لارسون) هست که هفت سال تو یه اتاق ۱۰ متری زندانی بوده، توسط یه مرد به اسم «اولد نیک» ربوده شده و تو این مدت پسری به دنیا آورده به اسم جک (جیکوب ترمبلی). جک که تازه پنج سالش شده، فکر می‌کنه کل دنیا همون اتاقه و چیزای بیرون فقط تو تلویزیون وجود دارن. فیلم دو بخش داره: بخش اول تو اتاق، بخش دوم بعد از فرار – و بخش دومش گاهی حتی سنگین‌تر از بخش اوله.

بخش اول: داستان واقعی که نمی‌تونی باور کنی

فیلم از زاویه دید جک شروع می‌شه. صبح روز تولد پنج سالگیش. برای جک، «اتاق» همه‌چیز دنیاست: کمد جایی که شب‌ها قایم می‌شه وقتی اولد نیک میاد، سینک دستشویی که توش حموم می‌کنه، تلویزیون که فکر می‌کنه آدما و حیوونا فقط داخلشن. این انتخاب روایت فوق‌العاده‌ست چون ما اول همراه جکیم و دنیا رو از چشم اون می‌بینیم – و همین باعث می‌شه وقتی حقیقت رو می‌فهمیم، ضربه‌ش ده برابر بشه.

جوی بعد از هفت سال دیگه نمی‌تونه تحمل کنه. تصمیم می‌گیره به جک حقیقت رو بگه و یه نقشه فرار بکشه. صحنه‌ای که جوی به جک می‌گه «بیرون یه دنیای بزرگ‌تر هست»، یکی از غم‌انگیزترین و در عین حال امیدوارکننده‌ترین لحظه‌های تاریخ سینماست. جک اول نمی‌پذیره، گریه می‌کنه، می‌ترسه – چون برای اون، اتاق امن‌ترین جای دنیاست. اینجاست که فیلم اتاق از یه درام اسارت تبدیل می‌شه به یه داستان عاشقانه مادر و فرزندی.

نقشه فرار؟ جک خودشو تو فرش می‌پیچه و وقتی اولد نیک می‌ذارتش تو وانت، باید بپرّه بیرون و فرار کنه. این سکانس، از نظر تنش، با بهترین فیلم‌های هیچکاک رقابت می‌کنه. جیکوب ترمبلی ۹ ساله اینجا چنان بازی می‌کنه که نفس آدم بند میاد.

بخش دوم فیلم، بعد از فرار، حتی تلخ‌تره. جوی بعد از هفت سال باید دوباره با دنیای بیرون روبرو بشه – با مادرش (جون آلن)، پدرخوانده‌ش، رسانه‌ها، و مهم‌تر از همه با خودش. جک هم باید یاد بگیره چطور تو یه دنیای بی‌نهایت بزرگ زندگی کنه. صحنه‌ای که جک برای اولین بار آسمون واقعی رو می‌بینه و می‌گه «خیلی بزرگه»… خدایی اشک نریزی ممکن نیست.

بخش دوم: کارگردانی لنی آبراهامسون و جادوی دوربین

لنی آبراهامسون قبل از فیلم اتاق فیلم‌های مستقلی مثل «Frank» و «What Richard Did» ساخته بود، ولی با این فیلم جهش کرد به سطح اول کارگردان‌های جهان. انتخاب هوشمندانه‌ش این بود که بخش اول فیلم رو تقریباً کلوزآپ و با زوایای بسته فیلم‌برداری کنه – دقیقاً مثل حس خفقان جوی و جک. دوربین هیچ‌وقت از اتاق خارج نمی‌شه تا وقتی اونا خارج نمی‌شن. این تکنیک باعث می‌شه تماشاگر هم احساس زندانی بودن کنه.

وقتی فرار می‌کنن، یهو دوربین باز می‌شه، نور زیاد می‌شه، صداها بلندتر می‌شن – و این تغییر ناگهانی، حس آزادی و در عین حال وحشت رو همزمان منتقل می‌کنه. موسیقی استیون رنيکس هم فوق‌العاده‌ست – بیشترش سکوت یا صداهای محیطیه، و وقتی موسیقی میاد، مثل پتک می‌خوره تو سرت.

آبراهامسون گفته بود تو تست اسکرینینگ‌ها خیلی از تماشاگرا گریه‌شون گرفته بود و نمی‌تونستن حرف بزنن. من خودم جزو همون دسته بودم!

بخش سوم: بازی‌ها – بری لارسون و جیکوب کوچولو که اسکار رو دزدیدن

بری لارسون تو فیلم اتاق نه فقط بازی کرد، بلکه زندگی کرد. جوی یه مادر ۲۴ ساله‌ست که هفت سال از جوونیش رو تو اسارت از دست داده، ولی هنوز برای پسرش همه‌چیز رو تحمل می‌کنه. لارسون تو مصاحبه گفته بود برای این نقش دو ماه تو خونه خودش رو قرنطینه کرد و رژیم سخت گرفت تا لاغر بشه. نتیجه؟ اسکار، گلدن گلوب، بفتا، SAG… همه رو برد.

اما اگر بخوام صادق باشم، قلب واقعی فیلم اتاق جیکوب ترمبلیه. یه بچه ۹ ساله که اولین نقش سینمایی‌ش بود! جیکوب تو مصاحبه‌ها گفته بود موقع فیلم‌برداری فکر می‌کرد واقعاً تو اتاق زندانیه و بری لارسون مامان واقعیشه. صحنه‌ای که جک برای اولین بار موهاشو کوتاه می‌کنه و گریه می‌کنه چون فکر می‌کنه قدرتش تو موهاشه… خدایی این بچه چطور تونست اینقدر واقعی بازی کنه؟

جون آلن در نقش مادر جوی، ویلیام اچ میسی در نقش پدر، و تام مک‌کاموس هم فوق‌العاده‌ن، ولی فیلم متعلق به بری و جیکوبه.

بخش چهارم: بهترین آثار مشابه + لیست بازیگران

بهترین آثار مشابه فیلم اتاق

لیست بازیگران اصلی فیلم اتاق

نقد کوتاه: یه نگاه سریع به شاهکار ۲۰۱۵

فیلم اتاق یه شاهکاره. کارگردانی ۱۰/۱۰، بازی‌ها ۱۰/۱۰، داستان ۹.۵/۱۰، تأثیر احساسی ۱۰۰/۱۰. اگر تا حالا ندیدی، حتماً ببین – ولی دستمال کاغذی یادت نره. امتیاز من: ۹.۷/۱۰

جمع‌بندی: فیلم اتاق، فیلمی که با تو زندگی می‌کنه

خب رفیق… تموم شد. هنوزم اشکم در اومده. فیلم اتاق فقط یه فیلم نیست – یه تجربه‌ست، یه درس زندگی، یه یادآوری که حتی تو تاریک‌ترین لحظه‌ها، عشق مادر و فرزندی می‌تونه دنیا رو روشن کنه. من هنوزم هر سال یه بار می‌بینمش و هر بار یه چیز جدید ازش یاد می‌گیرم.

حالا نوبت توئه! فیلم اتاق رو دیدی؟ کدوم صحنه بیشتر اشکت رو درآورد؟ بازی جیکوب ترمبلی یا بری لارسون؟ فکر می‌کنی اگه جای جوی بودی می‌تونستی اینقدر قوی باشی؟ کامنت بذار، بگو چی تو دلته… شاید با گریه‌هامون یه پست جدید بسازم!