نام انگلیسی: The Wrong Man
نام فارسی: فیلم مرد عوضی
محصول: ۱۹۵۶ – ایالات متحده
ژانر: نوآر، هیجانانگیز
ردهی سنی: ۱۳+
امتیاز: ۴ از ۴
مصطفی ملکی
آلفرد هیچکاک یکی از اقتصادیترین فیلمسازان در تاریخ سینماست. او هم برای مخاطب قصه میگوید و هم او را وادار میکند که پلانبهپلان یک اثر را اجزایی از یک کل بزرگ بنگرد. بهنوعی هیچکاک در فرم سینمایی خود ظرفی متناسب با محتوای روایی خود ارائه میدهد.
او همچون باغبانی میماند که قیچی بهدست در حال هرس کردن است. در میان باغ سینمایی هیچکاک شاید فیلم مرد عوضی متفاوتترین اثر او باشد.
فیلم مرد عوضی با زاویهی صفر دوربین در کلاب استورک آغاز میشود. موسیقی در حال نواخته شدن است و مخاطب برای مدتی شاهد پر و خالی شدن میزها و همهمهی میان مهمانان است. پس از آن با برشی روی «منی» مواجه میشویم که در گروه موسیقی زندهی این کلاب مشغول نواختن بیس است.
منی که برای وام به دفتر بیمهی خود و همسرش مراجعه کرده توسط کارکنان زن آنجا با سارقی که چند وقت پیش به این دفتر دستبرد زده اشتباه گرفته میشود. پس از این گویی روایت قرار است تبدیل به شوکهایی پیدرپی درون خود شود و مخاطب در تعلیقها و هیجان حاصل از آنها غوطهور شود. اما این اتفاق رخ نمیدهد.
هیچکاک در فیلم مرد عوضی حتی برای لحظهای قرار نیست شخصیت ابتداییای را که از کاراکتر خود ساخته بر هم بزند. او در عوض منی را در شوک حاصل از این اتهام پیش میبرد و سعی دارد پس از آن مخاطب را درگیر نگاههای خیرهی او به اینسو و آنسو و تلاش برای هضم این موقعیت کند. زمانی که میگوییم هیچکاک در روایتهای خود هرس میکند تا مخاطب قصهای پیرایششده را مشاهده کند منظور فرم روایی و بصری قصهاش است.
هیچکاک در این بین گویی رز را هم فراموش نمیکند. او بخش سوم روایت خود را گویی تبدیل به بازی مگکافین روایی میکند. به ابتدای قصه بازگردیم و دنداندرد رز. دنداندرد رز موتیف محرک داستان نیست و صرفاً واقعهای عادی در زندگی روزمرهی منی و رز است که باعث میشود دومینوهای دیگر فرو بریزند. شاید این دنداندرد اگر در اثری دیگر به کارگردانی فیلمسازی دیگر بود همچون موتیفی تبدیل به هویت کاراکتر فیلم میشد.
اما در سینمای هیچکاک اینگونه نیست. در فیلم مرد عوضی هیچکاک حتی قدمی بلندتر برمیدارد و کل داستان پیشآمده برای منی را تبدیل به مکگافینی در روایت فروپاشی روانی رز میکند.
هیچکاک در فیلم مرد عوضی مخاطب را درگیر قابهایی میکند که گویی اگر دیالوگی هم در آنها وجود نداشت، خودشان قصه را بدون کموکاست تعریف میکردند. دوربین و حرکتهای دالی و تراکینگ آن گاه شبیه پسربچهای فضول اما دقیق میماند که به لحظاتی از زندگی کاراکترها سر میزند.
به بازگشتهای هیچکاک به محیط کلاب دقت کنید که او چگونه روتین هر روزهی منی را پس از این حادثه دچار تغییر میکند. به سه تقابل منی و رز در اتاق خواب نیز بنگرید.
فیلم مرد عوضی ترکیب موزونی از فرم روایی و بصری است. هیچکاک در این قصهی نرم بهجای خلق تعلیق از دل یک حادثه، آن را از طریق یک اتفاق خلق میکند. او این اتفاق را جدای از رئالیسم جاری در زندگی کاراکترها تصویر نمیکند. از دل این اتفاق لحظهای و واقعی است که قصهی هیچکاک جان میگیرد تا مخاطب از ابتدا تا انتها درگیر قصهای موزون شود.
سوالات متداول درباره فیلم مرد عوضی هیچکاک
اگر شما هم از علاقهمندان به سینما و فیلمهای کلاسیک هستید، احتمالاً نام فیلم **”مرد عوضی” (The Wrong Man)** به گوشتان خورده است. این فیلم که توسط استاد تعلیق، **آلفرد هیچکاک** ساخته شده، یکی از آثار منحصربهفرد او محسوب میشود. در این مطلب به برخی از سوالات متداول درباره این فیلم پاسخ میدهیم.
—
1. فیلم مرد عوضی درباره چیست؟
فیلم **”مرد عوضی”** داستان واقعی مردی به نام منی بالسترو (با بازی هنری فوندا) را روایت میکند که به اشتباه به جرم سرقت دستگیر میشود. این فیلم به بررسی تأثیرات روانی و اجتماعی این اشتباه قضایی بر زندگی او و خانوادهاش میپردازد.
—
2. کارگردان فیلم مرد عوضی کیست؟
این فیلم توسط آلفرد هیچکاک ، یکی از بزرگترین کارگردانان تاریخ سینما، ساخته شده است. هیچکاک به خاطر سبک منحصربهفردش در ایجاد تعلیق و پرداخت روانشناختی به شخصیتها مشهور است.
—
3. فیلم مرد عوضی بر اساس داستان واقعی است؟
بله، “مرد عوضی” بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است. این فیلم از ماجرای واقعی کریستوفر امانوئل بالسترو الهام گرفته که در دهه ۱۹۴۰ به اشتباه به جرم سرقت دستگیر شد.
—
4. بازیگران اصلی فیلم مرد عوضی چه کسانی هستند؟
– هنری فوندا در نقش منی بالسترو
– ورا مایلز در نقش رز بالسترو، همسر منی
– آنتونی کوئیل در نقش فرانک اوکانر
—
5. سبک فیلم مرد عوضی چگونه است؟
این فیلم برخلاف بسیاری از آثار هیچکاک، بیشتر بر واقعگرایی و درام روانشناختی تمرکز دارد تا تعلیق خالص. هیچکاک در این فیلم از عناصر مستندگونه استفاده کرده تا حس واقعی بودن داستان را تقویت کند.
—
6. فیلم مرد عوضی چه زمانی اکران شد؟
فیلم “مرد عوضی” در سال ۱۹۵۶ اکران شد و با استقبال خوبی از سوی منتقدان و مخاطبان مواجه شد.
—
7. آیا فیلم مرد عوضی موفق بود؟
این فیلم اگرچه در گیشه به موفقیت چشمگیری نرسید، اما به عنوان یکی از آثار متفاوت و تأثیرگذار هیچکاک شناخته میشود. منتقدان به دلیل پرداخت روانشناختی و اجرای قوی بازیگران، این فیلم را تحسین کردند.
—
8. فیلم مرد عوضی چه پیامی دارد؟
فیلم به موضوعاتی مانند اشتباهات قضایی، تأثیرات روانی بیگناهی و ایمان میپردازد. هیچکاک در این فیلم نشان میدهد که چگونه یک اشتباه کوچک میتواند زندگی یک فرد را به طور کامل تحت تأثیر قرار دهد.
—
9. تفاوت فیلم مرد عوضی با دیگر آثار هیچکاک چیست؟
برخلاف فیلمهایی مانند ” فیلم سرگیجه” یا “فیلم روانی” که پر از تعلیق و پیچشهای داستانی هستند، “مرد عوضی” بیشتر بر واقعگرایی و درام تمرکز دارد. این فیلم یکی از معدود آثار هیچکاک است که بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است.
—
10. چگونه فیلم مرد عوضی را تماشا کنیم؟
فیلم “مرد عوضی” در پلتفرمهای استریمینگ مانند آمازون پرایم، یوتیوب و گوگل پلی قابل خرید یا اجاره است. همچنین ممکن است در برخی شبکههای تلویزیونی کلاسیک نیز پخش شود.
—
اگر به فیلمهای روانشناختی و داستانهای واقعی علاقه دارید، “مرد عوضی” قطعاً یکی از فیلمهایی است که باید در لیست تماشای خود قرار دهید. این اثر هیچکاک نه تنها یک درام جذاب، بلکه یک نگاه عمیق به سیستم قضایی و تأثیرات آن بر زندگی افراد است.