نویسنده : فهرست مطالب
مقدمه
اگه دنبال یه فیلم باشی که هم داستانش گیرا باشه، هم یه تکه از تاریخ هالیوود رو بهت نشون بده، فیلم ترامبو یه انتخاب عالیه! این فیلم که سال ۲۰۱۵ اکران شد، داستان زندگی دالتون ترامبو، یکی از بهترین فیلمنامه‌نویس‌های هالیوود رو روایت می‌کنه که توی دوران مک‌کارتیسم حسابی به دردسر افتاد.
فیلم ترامبو نه فقط یه بیوگرافی ساده‌ست، بلکه یه نگاه عمیق به یه دوره‌ی تاریک از تاریخ سینماست که خیلیا هنوزم درباره‌ش حرف می‌زنن. توی این مقاله قراره حسابی این فیلم رو زیر ذره‌بین بذاریم، از داستان و بازیگرا گرفته تا کارگردانی و تأثیرش روی مخاطبا. پس اگه کنجکاوی که بدونی چرا فیلم ترامبو انقدر مهمه، تا آخر این نقد همراه من بمون!
معرفی فیلم ترامبو
فیلم ترامبو یه اثر بیوگرافی و درام به کارگردانی جی روچ (Jay Roach)ه که سال ۲۰۱۵ اکران شد. داستانش درباره‌ی دالتون ترامبو، فیلمنامه‌نویس معروف هالیووده که توی دهه‌ی ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ به خاطر عقاید سیاسیش توی لیست سیاه هالیوود گیر افتاد.
برایان کرانستون (Bryan Cranston) نقش اصلی رو بازی می‌کنه و کنارش بازیگرای معروفی مثل دایان لین، هلن میرن، لوئی سی. کی. و ال فانینگ هم حسابی می‌درخشن. فیلم ترامبو بر اساس کتابی از بروس کوک ساخته شده و تونسته با روایت قوی و بازی‌های خوبش، توجه خیلی از منتقدا و مخاطبا رو جلب کنه.
این فیلم توی جشنواره‌ی تورنتو برای اولین بار اکران شد و برایان کرنستون حتی برای نقشش نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد شد. حالا بیایم یه نگاهی بندازیم به این که چرا فیلم ترامبو این‌قدر تونسته سر و صدا کنه و چرا هنوزم ارزش دیدن داره.
نقد و بررسی فیلم ترامبو
داستان و مضمون فیلم
فیلم ترامبو داستان زندگی دالتون ترامبو رو توی یکی از سخت‌ترین دوره‌های زندگیش روایت می‌کنه. توی دهه‌ی ۱۹۴۰، وقتی جنگ سرد شروع شده بود و موج ضدکمونیستی تو آمریکا حسابی بالا گرفته بود، ترامبو که یه فیلمنامه‌نویس موفق و پردرآمد بود.
به خاطر عضویتش توی حزب کمونیست به دردسر افتاد. کمیته‌ی فعالیت‌های غیرآمریکایی (HUAC) ازش خواست که علیه همکاراش شهادت بده، ولی اون زیر بار نرفت و به همین خاطر ۱۱ ماه زندانی شد. فیلم ترامبو این ماجرا رو با جزئیات نشون می‌ده و حسابی تونسته حس و حال اون دوره‌ی پرتنش رو منتقل کنه.
داستان فیلم فقط به مسائل سیاسی محدود نمی‌شه. ما توی فیلم ترامبو می‌بینیم که چطور این فشارها روی زندگی خانوادگی ترامبو تأثیر گذاشت. رابطه‌ش با همسرش، کلو (با بازی دایان لین) و بچه‌هاش، یه لایه‌ی احساسی به داستان اضافه می‌کنه که باعث می‌شه مخاطب با شخصیت اصلی همذات‌پنداری کنه.
یه سکانس خیلی قشنگ هست که ترامبو توی زندان داره نامه‌ای برای دخترش می‌نویسه؛ این‌جور لحظه‌ها باعث می‌شه فیلم ترامبو فقط یه فیلم سیاسی نباشه، بلکه یه داستان انسانی عمیق هم باشه.
یکی از نقاط قوت فیلم ترامبو اینه که تونسته یه تعادل خوب بین درام و طنز برقرار کنه. مثلاً دیالوگ‌های تیز و بامزه‌ی ترامبو توی جلسات دادگاه یا وقتی داره با تهیه‌کننده‌ها کل‌کل می‌کنه، حسابی سرگرم‌کننده‌ست. این فیلم بهت نشون می‌ده که حتی توی بدترین موقعیت‌ها، یه آدم باهوش مثل ترامبو چطور می‌تونه با زیرکی و طنز، راهش رو باز کنه.
بازیگران و نقش‌آفرینی‌ها
یکی از بهترین چیزای فیلم ترامبو، بازیگراشن. برایان کرنستون توی نقش دالتون ترامبو واقعاً غوغا کرده. اون با اون سبیل معروفش و سیگار و ویسکی‌ای که همیشه دستشه، یه جور کاریزما به نقشش داده که نمی‌تونی چشم ازش برداری.
کرنستون تونسته هم اقتدار ترامبو به‌عنوان یه نویسنده‌ی سرسخت رو نشون بده، هم آسیب‌پذیریش رو وقتی داره با مشکلات خانوادگی و فشارهای سیاسی دست‌وپنجه نرم می‌کنه. به نظرم نامزدیش برای اسکار کاملاً به‌جا بود، هرچند حیف شد که جایزه رو نبرد.
هلن میرن توی نقش هدا هاپر، یه ستون‌نویس پرنفوذ و ضدکمونیست، حسابی می‌درخشه. اون تونسته یه شخصیت منفور رو با چنان جذابیتی بازی کنه که هم ازش متنفر بشی، هم نمی‌تونی از بازیش لذت نبری.
دایان لین هم توی نقش کلو، همسر ترامبو، یه بازی احساسی و قوی داره که به فیلم عمق می‌ده. لوئی سی. کی. و ال فانینگ هم توی نقش‌های مکمل خوبن، ولی خب، ستاره‌های اصلی کرنستون و میرن‌ان.
یه نکته‌ی جالب درباره‌ی بازیگرای فیلم ترامبو اینه که خیلی از شخصیت‌های واقعی (مثل جان وین و ادوارد رابینسون) هم توی فیلم هستن و بازیگرای خوبی مثل مایکل اشتولبارگ و دیوید جیمز الیوت نقششون رو بازی کردن. این باعث می‌شه حس کنی داری یه تکه از تاریخ واقعی هالیوود رو می‌بینی.
کارگردانی و جنبه‌های فنی
جی روچ، کارگردان فیلم ترامبو، بیشتر به خاطر کمدی‌هایی مثل «آستین پاورز» معروفه، ولی اینجا نشون داده که توی درام تاریخی هم حسابی بلده. اون تونسته یه داستان پیچیده رو به شکلی ساده و گیرا روایت کنه. یکی از نقاط قوت کارگردانیش.
استفاده از تصاویر آرشیوی سیاه‌وسفیده که حسابی حال‌وهوای دهه‌ی ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰ رو زنده می‌کنه. این تصاویر با صحنه‌های بازسازی‌شده قاطی می‌شن و یه حس مستندگونه به فیلم می‌دن.
فیلمنامه‌ی فیلم ترامبو، نوشته‌ی جان مک‌نامارا، پر از دیالوگ‌های تیز و بامزه‌ست. مثلاً یه جا ترامبو به اتو پرمینجر (کارگردان معروف) می‌گه: «درخشش مداوم خسته‌کننده‌ست» و پرمینجر جواب می‌ده: «تو نمی‌تونی فیلمنامه‌ی بد بنویسی!» این‌جور دیالوگ‌ها باعث می‌شه فیلم ترامبو هم عمیق باشه، هم سرگرم‌کننده.
طراحی صحنه و لباس هم توی فیلم ترامبو خیلی قویه. از کت‌وشلوارهای شیک دهه‌ی ۱۹۵۰ گرفته تا فضای استودیوهای هالیوود، همه‌چیز با جزئیات طراحی شده. موسیقی تئودور شاپیرو هم حسابی به حال‌وهوای فیلم می‌خوره و باعث می‌شه صحنه‌های احساسی و پرتنش، تأثیر بیشتری داشته باشن.
زمینه تاریخی و تأثیر فرهنگی
فیلم ترامبو فقط یه داستان درباره‌ی یه نویسنده نیست؛ یه پنجره‌ست به یکی از تاریک‌ترین دوره‌های تاریخ هالیوود: مک‌کارتیسم. توی دهه‌ی ۱۹۴۰ و ۱۹۵۰، موج ضدکمونیستی تو آمریکا باعث شد خیلی از هنرمندا، از جمله ترامبو.
توی لیست سیاه قرار بگیرن و کارشون رو از دست بدن. فیلم ترامبو این دوره رو با جزئیات نشون می‌ده و باعث می‌شه بفهمی چطور ترس و تعصب می‌تونه یه صنعت خلاق مثل سینما رو فلج کنه.
یکی از پیام‌های مهم فیلم ترامبو اینه که آزادی بیان چقدر ارزشمنده. وقتی ترامبو و دوستاش به خاطر عقایدشون محاکمه می‌شن، فیلم بهت یادآوری می‌کنه که سکوت کردن توی برابر ظلم، خودش یه جور خیانته. حمایت کرک داگلاس و جان اف. کندی از ترامبو توی فیلم نشون می‌ده که یه عده با شجاعت می‌تونن تاریخ رو عوض کنن.
تأثیر فرهنگی فیلم ترامبو هم کم نیست. این فیلم باعث شد خیلیا دوباره درباره‌ی مک‌کارتیسم و تأثیرش روی هالیوود تحقیق کنن. حتی امروز که بحث سانسور و آزادی بیان توی دنیای رسانه داغه، فیلم ترامبو حرفای زیادی برای گفتن داره.
آثار مشابه و بازیگران اصلی
اگه از فیلم ترامبو خوشت اومده، چند تا فیلم دیگه هم هستن که حال‌وهوای مشابهی دارن و می‌تونی ازشون لذت ببری. این فیلم‌ها هم مثل ترامبو به موضوعات تاریخی، سیاسی یا بیوگرافی می‌پردازن:
- شب بخیر و موفق باشی (Good Night, and Good Luck – ۲۰۰۵): درباره‌ی مبارزه‌ی ادوارد آر. مارو با مک‌کارتیسم. این فیلم هم مثل ترامبو فضای سیاسی اون دوره رو عالی نشون می‌ده.
- اسپات‌لایت (Spotlight – ۲۰۱۵): یه درام ژورنالیستی که داستان واقعی یه گروه روزنامه‌نگار رو روایت می‌کنه.
- بازی تقلید (The Imitation Game – ۲۰۱۴): بیوگرافی آلن تورینگ که مثل ترامبو، یه داستان واقعی و تأثیرگذار داره.
- مردان رئیس‌جمهور (All the President’s Men – ۱۹۷۶): درباره‌ی رسوایی واترگیت و نقش رسانه‌ها توی افشای حقیقت.
حالا بیایم یه نگاهی به بازیگران اصلی فیلم ترامبو بندازیم:
- برایان کرنستون (دالتون ترامبو): بازیگر سریال «برکینگ بد» که توی این فیلم حسابی درخشید.
- دایان لین (کلو ترامبو): همسر ترامبو که نقشش رو با احساس و قدرت بازی کرد.
- هلن میرن (هدا هاپر): ستون‌نویس پرنفوذ که با بازی میرن، یه شخصیت به‌یادموندنی شد.
- لوئی سی. کی. (آرلن هرد): نقش یه نویسنده‌ی کمونیست که دوست ترامبوه.
- ال فانینگ (نیکولا ترامبو): نقش دختر ترامبو که رابطه‌ش با پدرش خیلی قشنگ نشون داده شده.
نقد کوتاه
فیلم ترامبو یه اثر قویه که هم داستانش جذابه، هم بازیگراش حسابی می‌درخشن. بزرگ‌ترین نقطه‌قوتش، روایت صادقانه و پرجزئیاتشه که تونسته یه دوره‌ی تاریخی رو زنده کنه.
با این حال، یه کم حس می‌شه که بعضی جاها فیلم زیادی روی مسائل سیاسی تمرکز کرده و می‌تونست به زندگی شخصی ترامبو بیشتر بپردازه. بازی برایان کرنستون و هلن میرن عالیه، ولی بعضی از نقش‌های مکمل یه کم کمرنگن. در کل، اگه دنبال یه فیلم بیوگرافی با یه پیام قوی هستی، فیلم ترامبو قطعاً ارزش دیدن داره.
جمع‌بندی
فیلم ترامبو یه اثر بیوگرافی فوق‌العاده‌ست که هم سرگرم‌کننده‌ست، هم یه درس تاریخ بهت می‌ده. از داستان جذاب دالتون ترامبو گرفته تا بازی‌های قوی و کارگردانی خوب، این فیلم تونسته جای خودش رو توی دل طرفدارای سینما باز کنه. حالا که این نقد رو خوندی، نظرت چیه؟ فیلم ترامبو رو دیدی؟
کدوم بخشش برات جذاب‌تر بود؟ یا شاید یه فیلم دیگه تو این سبک داری که بخوای به بقیه پیشنهاد بدی؟ توی کامنتا برامون بنویس و بگو! مطمئنم کلی حرف برای گفتن داری.
سوالات متداول
- ۱. فیلم ترامبو درباره چیه؟
- فیلم ترامبو داستان زندگی دالتون ترامبو، فیلمنامه‌نویس معروف هالیووده که توی دوره‌ی مک‌کارتیسم به خاطر عقاید سیاسیش توی لیست سیاه قرار گرفت.
- ۲. کارگردان فیلم ترامبو کیه؟
- جی روچ، کارگردان فیلم‌های معروفی مثل «آستین پاورز»، این فیلم رو کارگردانی کرده.
- ۳. بازیگرای اصلی فیلم ترامبو کی‌ان؟
- برایان کرنستون، دایان لین، هلن میرن، لوئی سی. کی. و ال فانینگ از بازیگرای اصلی‌ان.
- ۴. فیلم ترامبو چه جایزه‌هایی برده؟
- برایان کرنستون برای نقشش نامزد اسکار بهترین بازیگر مرد شد، ولی فیلم جایزه‌ی اصلی نبرد.
- ۵. فیلم ترامبو واقعی‌ست؟
- آره، فیلم بر اساس زندگی واقعی دالتون ترامبو و وقایع تاریخی مک‌کارتیسم ساخته شده.
- ۶. چرا دالتون ترامبو توی لیست سیاه قرار گرفت؟
- چون عضو حزب کمونیست بود و از شهادت دادن علیه همکاراش توی کمیته‌ی فعالیت‌های غیرآمریکایی خودداری کرد.
- ۷. فیلم ترامبو کجا اکران شد؟
- اولین بار توی جشنواره‌ی تورنتو سال ۲۰۱۵ اکران شد و بعد توی آمریکا و اروپا پخش شد.
- ۸. بهترین دیالوگ فیلم ترامبو چیه؟
- یه دیالوگ معروفش اینه: «درخشش مداوم خسته‌کننده‌ست» که ترامبو به پرمینجر می‌گه.
- ۹. فیلم‌های مشابه ترامبو چی‌ان؟
- فیلم‌هایی مثل «شب بخیر و موفق باشی»، «اسپات‌لایت» و «بازی تقلید» حال‌وهوای مشابهی دارن.
- ۱۰. چرا باید فیلم ترامبو رو دید؟
- چون هم یه داستان بیوگرافی قویه، هم یه درس تاریخ درباره‌ی آزادی بیان و مبارزه با سانسوره.
تو چی فکر می‌کنی؟ فیلم ترامبو رو دوست داشتی؟ نظرت رو توی کامنتا بنویس و بگو چرا این فیلم انقدر خاصه!