نویسنده : نام انگلیسی: Argentina 1985
نام فارسی: فیلم آرژانتین ۱۹۸۵
محصول: ۲۰۲۲ – آرژانتین، بریتانیا، ایالات متحده
ژانر: درام، تاریخی
امتیاز: ۱.۵ از ۴ – 〇〇◐⬤
مصطفی ملکی
بی‌شک یکی از سیاه‌ترین دوران تاریخ قرن بیستم بین سال‌های ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳ در آرژانتین رقم خورد. در سال ۱۹۷۶ و پس از عزل «ایزابل پرون»، بیوه‌ی رئیس‌جمهور سابق و رئیس‌جمهور وقت، کودتای نظامی باعث روی کار آمدن حکومتی نظامی شد. در این دوره و به بهانه‌ی تقابل با چریک‌های چپ و گروه‌های طرفدار پرونیسم، حکومت وقت «جنگ کثیف» را همچون مقاومتی مدنی در برابر این گروه‌ها به‌راه انداخت.
مقصود آن‌ها از جنگ کثیف این بود که در برخورد با مخالفان حکومت وقت هر عملی علیه مخالفان مشروع است؛ از ربودن تا شکنجه و تجاوز و قتل. بنا بر گزارش‌های حقوق بشری بین ۹۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰ نفر در این مدت مفقود و کشته شدند. در سال ۱۹۸۵ با تشکیل دادگاهی علیه نظامیان سابق، دادستانی با نام «خولیو سزار استراسا» با تیمی جوان شروع به تشکیل پرونده علیه مسببان این نسل‌کشی و کشتار دسته‌جمعی زد.
در اولین نمونه گوری دسته‌جمعی با ۱۰هزار استخوان یافت شد که پس از آزمایش‌ها هویت ۴۲ نفر از آن‌ها مشخص شد. حال آقای «سانتیاگو میتره» سعی دارد روند تشکیل این دادگاه و فرآیند آن را روی پرده‌ی سینما بازنمایی کند.
اولین برخورد با چنین درامی نه مخاطب را دچار سیاهی دورانی که مردمان آرژانتین از سر گذرانده‌اند می‌کند و نه تعلیقی در فرآیند دادگاه وجود دارد. اکثر مخاطبان علاقه‌مند به سینمای آمریکای جنوبی آثاری همچون «عزیزان دزدیده‌شده، زندگی‌های دزدیده‌شده» یا «ناپدیدشده‌ها» و حتی مستند درخشانی با نام «مادران میدان مایو» را تماشا کرده و به‌خوبی از شرایط این دادگاه حیاتی آگاه هستند.
در نتیجه کارگردان کار بسیار سختی در پیش دارد تا بتواند این مخاطب را با خود همراه کند. اما در کمال تعجب شاهد آن هستیم که کارگردان با آگاهی کامل اثر را تبدیل به یک درام هالیوودپسند با ضربآهنگی مملو از موسیقی سرسام‌آور می‌کند.
مشکل فیلم آرژانتین ۱۹۸۵ فقدان درد است. در فیلم آرژانتین ۱۹۸۵ درد حاصل از کشتار بازنمایی نمی‌شود، درد خانواده‌های داغدار به‌تصویر کشیده نمی‌شود. کارگردان دوست داشته آن زنی را که قربانی تجاوز پشت میله‌های زندان دیکتاتوری بوده به‌عنوان نقطه‌ی ثقل درد روایت خود قرار دهد. اما در همین بازنمایی هم ناکام مانده است. این فیلم ترکیب ناهماهنگ موسیقی و روایت در ضربآهنگی بالاست.
بیش از ۲ ساعت فیلم آرژانتین ۱۹۸۵ با انواع‌و‌اقسام نماهای بی‌ربط و گذر در زندگی خولیو و ارائه‌ی تصویری از یک خانواده‌ی کاملاً روشنفکر رو‌به‌رو هستیم. اینکه این گذر چه ربطی به وقایع دادگاه دارد و مخاطب قرار است چه را درک کند، پاسخ‌اش را باید از آقای میتره جویا شد.
سانتیاگو میتره با جذب حمایت آمازون برای توزیع اثر خود در نهایت برد کرده است و بعید است ذره‌ای به گذشته‌ی دردآور کشور خود در قرن بیستم نگاهی عمیق داشته باشد. فیلم آرژانتین ۱۹۸۵ بیش از آنکه یک درام سیاه در باب رخدادی سیاه در بطن یک جامعه باشد، شبیه سیرکی از موقعیت‌های کمدی و هیجان‌های نامربوط است.
آقای میتره از زاویه‌ی درستی وارد فیلم آرژانتین ۱۹۸۵ نمی‌شود. او دلخوش به آن هیجان تشکیل گروه جوانان بی‌تجربه و انبوه پرونده‌هایی است که در قاب خود نشان می‌دهد. برای مخاطبی که با این رخداد تلخ در آرژانتین آشنایی ندارد تماشای مستندها و آثار داستانی درخشانی که بازنمایی گوشه‌ای از درد بازمانده‌ها هستند توصیه می‌شود. شاید آقای میتره بهتر است به همان سینمای اکشن و هیجان‌انگیز خود بازگردد و مخاطب سینمای سرگرمی را کمی مشغول کند. ساخت چنین درام‌هایی شاید کار او نیست و نخواهد بود.
