نام انگلیسی: The Wailing
نام فارسی: فیلم شیون
محصول: ۲۰۱۶ – کرهی جنوبی
ردهی سنی: ۱۶+
ژانر: دلهره، هیجانانگیز
امتیاز: ۴ از ۴
«نا هونگ جین» کارگردانی تنبل اما زیرک است. او روایتهای خود را همچون طعمهای لذیذ مینگرد و با تسلطی که بر آن دارد، دائم با آن بازی میکند. برای چنین فیلمسازی، تغییر ژانر مسئلهی مهمی نیست؛ او با حفظ ساختار فرم رواییاش میتواند به هر ژانری سرک بکشد یا اثر خود را مملو از المانهای ژانری کند. در فیلم شیون با اثری قوامیافته در سینمای دلهره مواجه میشویم که به همان میزان که با آثار این ژانر تشابه دارد، در معنایی گستردهتر از آنها متفاوت است.
آقای نا در طول این روایت ۲ ساعت و ۳۶ دقیقهای فیلم شیون، دوبار داستان را به پایان میرساند. ابتدا تا دقیقهی ۷۷ مخاطب را همراه کاراکتر «جونگ-گو» و خانوادهاش میکند.
نقد و بررسی فیلم واسطه | The Medium 2021
در این ۷۷ دقیقه با روستایی مواجه میشویم که مردمانش دائم در حال شایعهسازی پیرامون پیرمردی غریبه و ژاپنی هستند. شات ابتدایی فیلم شیون نیز این پیرمرد را در حال ماهیگیری نشان میدهد و پس از آن، روایت را با گزارش اولین قتل در مسیر اصلی قرار میدهد.
بهنوعی، در این ۷۷ دقیقه با ترکیبی از ژانر جنایی، رازآلود و تهمایههایی از کمدی-دلهره روبهرو میشویم. طی این مدت، گویی آقای نا در مسیر دیگر روایتهایش گام برمیدارد.
خاصیت داستانی آثار نا در این است که مخاطب ابتدا زیر و بم دنیای پوچ کاراکترها را در روتین زندگیشان مشاهده میکند و سپس از طریق تصادفها، همان کاراکترها را در اعماق دوزخی نظارهگر میشود که تصورش برای مخاطب غیرممکن است. کاراکتر جونگ-گو در این ۷۷ دقیقه همین مسیر را طی میکند.
کارگردان در این مدت با برشهای هوشمندانهاش به تعلیقی که میخواهد میرسد. تدوین آقای نا در این بخش گاهی با مفهوم زمان نیز شوخی زیبایی میکند. به درهمشدن واقعیت و کابوس در ذهن جونگ-گو توجه کنید. از سوی دیگر، او گاهی شایعه-روایتها را تصویر میکند، اما نه فیلم شیون را به راوی میسپارد و نه حتی پیشزمینهای برای آن ایجاد میکند.
نقد فیلم زیردریایی زرد
او در عوض، این نقلقول را به تصویر میکشد و پایانبندی روایت را در قالب گفتوگویی بین جونگ-گو و همکارش در برابر چشم مخاطب قرار میدهد. همین تدوین زیرکانه است که باعث ایجاد تعلیق بیشتر در ذهن مخاطب میشود. بهنوعی، مخاطب در طول این ۷۷ دقیقه هم در حال تماشای یک کمدی-درام خانوادگی است و هم شکلگیری پروندهای جنایی را مشاهده میکند.
در ضلع سوم، کارگردان شایعات و برخی واقعیتهای درهم را به فیلم شیون اضافه میکند تا عملاً مقدمات شکلگیری ژانر دلهره نیز فراهم شود. توجه داشته باشید که فیلم شیون اثری در ژانر دلهرهی ماوراییست، اما کارگردان طی ۷۷ دقیقه با مفاهیم ژانری بازی میکند تا مخاطب را درون روایت تثبیت کند.
اما از دقیقهی ۷۷، بهناگاه شمنیسم خود را بروز میدهد، کشیش جوان نقش پررنگتری پیدا میکند و همان افسانههای مخفی بخش اول، بهیکباره واقعیتی دهشتناک را در میان مردمان این روستا به تصویر میکشد.
آقای نا در ۷۷ دقیقهی ابتدایی، روایتی کامل را در برابر مخاطب قرار میدهد و آن را به انتها میرساند. در بخش دوم، که از دقیقهی ۷۷ تا ۱۱۶ ادامه پیدا میکند، عملاً وارد ژانر دلهره میشویم.
آقای نا در این دو قسمت، نمایی کامل از شمنیسم و مراسم جنگیری را به تصویر میکشد که در قیاس با نمونههای غربی (با تکیه بر کتاب مقدس) و نمونههای مشابه شرقی، در میزانسن، برشها و پوشش مراسم، یک سر و گردن بالاتر است.
در همین بخش دوم است که کاراکتر «ایلوانگ» عیان میشود و بهتنهایی انبوهی از تعلیقها را با خود به همراه میآورد. حضور او در فیلم شیون، از یکسو مخاطب را وارد فاز جدیدی از گمانها میکند و کل بخش اول را در ذهنش بهگونهای دیگر بازسازی میکند.
و از سوی دیگر، مسیر داستان را بهسوی هزارتویی روایی میکشاند. پیرمرد ژاپنی در این بخش تبدیل به کاراکتری برزخی در ذهن مخاطب میشود و دخترک سفیدپوش نیز کمکم عیان میگردد.
نقد و بررسی فیلم تعقیبکننده | The Chaser 2008
آقای نا در بخش دوم نیز روایت را یکبار دیگر به پایان میرساند و مخاطب را آمادهی هیاهوی بخش سوم میکند. بخش سوم، که عملاً گرهگشایی کل روایت است، از دقیقهی ۱۱۶ آغاز میشود و دلهره نه در قامت جامپاسکرها، موسیقی، سکون یا تضاد نور و تاریکی، بلکه از طریق نورپردازی موضعی و غیرطبیعی با نورهای گرم و سرد در برابر چشم مخاطب قرار میگیرد.
آقای نا در این بخش، که نزدیک به ۴۰ دقیقه به طول میانجامد، دلهره را به اعماق ذهن مخاطب هدایت میکند. در این بخش فیلم شیون، قرار نیست از طریق هیجانهای موضعی دلهره را تجربه کنیم، بلکه باز هم ذکاوت کارگردان در ترسیم دلهرهی ماورایی و تزریق آن به اعماق ذهن مخاطب است که باعث ترس میشود. آقای نا در فیلم شیون سهبار روایت خود را از نقطهی صفر روایی آغاز میکند.