نویسنده : فهرست مطالب
مقدمه
اگه عاشق فیلم‌های ترسناکی هستی که فقط به جامپ‌اسکر نمی‌چسبن و یه جورایی مغزتو درگیر می‌کنن، احتمالاً اسم آری استر به گوشت خورده. این کارگردان جوون آمریکایی با فیلم‌هایی مثل فیلم موروثی و «میدسامر» تونسته تو دنیای سینما غوغا به پا کنه. آری استر نه‌تنها ترس رو به یه سطح جدید برده.
بلکه با داستان‌گویی عمیق و تصاویر بصری خیره‌کننده، یه امضای خاص برای خودش ساخته. تو این پست بلاگ قراره حسابی با زندگی و کارای این کارگردان خلاق آشنا بشیم.
از بچگی تو نیویورک تا فیلم‌های عجیب و غریبش که همه‌مونو میخکوب کرده. اگه کنجکاوی که بدونی آری استر چطور به این جایگاه رسید و چرا فیلم‌هاش این‌قدر خاصن، تا آخر این مقاله باهامون بیا!
معرفی آری استر
آری استر (Ari Aster)، متولد 15 ژوئیه 1986 تو نیویورک، یه کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده‌ست که به خاطر فیلم‌های ترسناک خاصش معروفه. فیلم‌هایی مثل «موروثی» (Hereditary – 2018) و «میدسامر» (Midsommar – 2019) نه‌تنها طرفدارای ژانر وحشت رو شگفت‌زده کردن، بلکه منتقدا رو هم به وجد آوردن.
آری استر با سبک بصری پرجزئیات و داستان‌هایی که پر از نمادگرایی و لایه‌های روان‌شناختیه، تونسته به یکی از مهم‌ترین فیلم‌سازای مدرن تبدیل بشه. برخلاف کارگردانای دیگه که فقط دنبال ترسوندنن.
آری استر ترجیح می‌ده ترس رو با احساسات عمیق انسانی مثل غم، اضطراب و روابط خانوادگی قاطی کنه. تو این مقاله قراره از روزای اول زندگی‌ش تا پروژه‌های جدیدش مثل «ادینگتون» باهات حرف بزنیم.
داستان زندگی آری استر
دوران کودکی و نوجوانی
آری استر تو یه خانواده یهودی تو نیویورک به دنیا اومد. مادرش شاعر بود و پدرش موسیقیدان، پس از همون اول تو یه محیط هنری بزرگ شد. خودش تعریف کرده که وقتی چهار سالش بوده، اولین فیلمشو که «دیک تریسی» بود تو سینما دید.
یه صحنه تو این فیلم بود که یکی با مسلسل تو پس‌زمینه پر از آتیش شلیک می‌کرد، و آری کوچولو از ترس از جاش پرید و شش تا بلوک تو خیابونای نیویورک دوید تا مامانش بالاخره گرفتش! این تجربه نشون می‌ده که از همون بچگی با سینما و احساسات قوی‌ای که می‌تونه ایجاد کنه ارتباط عمیقی داشته.
خانواده آری استر وقتی بچه بود یه مدت کوتاه به انگلیس مهاجرت کردن، جایی که پدرش یه کلوب جاز تو شهر چستر راه انداخت. آری از زندگی تو انگلیس خیلی خوشش می‌اومد، ولی وقتی ده سالش بود، خونواده‌ش برگشتن آمریکا و تو نیومکزیکو ساکن شدن.
اونجا بود که آری استر شروع کرد به کشف علاقه‌ش به فیلم و داستان‌گویی. تو جوونی بیشتر وقتشو صرف دیدن فیلم‌های کلاسیک و مدرن می‌کرد و از کارگردانایی مثل اینگمار برگمان، استنلی کوبریک و مایکل هانکه الهام می‌گرفت. این علاقه به فیلم‌های عمیق و فلسفی بعداً تو کارای خودش هم خودشو نشون داد.
تحصیلات و ورود به دنیای فیلم‌سازی
آری استر بعد از دبیرستان تصمیم گرفت که جدی‌تر دنبال علاقه‌ش به سینما بره. برای همین رفت کنسرواتوار AFI (موسسه فیلم آمریکا) که یکی از بهترین جاها برای یادگیری فیلم‌سازیه. تو AFI بود که آری استر شروع کرد به ساخت فیلم‌های کوتاه و امتحان کردن ایده‌های عجیب و غریبش.
اولین کارش یه فیلم کوتاه به اسم «اکسیر هرمن» (Herman’s Cure-All Tonic – 2008) بود که یه کمدی-ترسناک 12 دقیقه‌ای درباره یه خانواده و مشکلاتشون بود. هرچند این فیلم خیلی دیده نشد، ولی نشون‌دهنده علاقه آری استر به موضوعات خانوادگی و فضای تاریک بود.
تو دوران تحصیلش، آری استر چند تا فیلم کوتاه دیگه هم ساخت که یکی از معروف‌ترین‌هاش «مورد عجیب خانواده جانسون» (The Strange Thing About the Johnsons – 2011) بود.
این فیلم درباره یه خانواده با یه راز تاریک و ناراحت‌کننده بود و حسابی سر و صدا کرد. خیلیا از این فیلم شوکه شدن، چون داستانش خیلی جسورانه و غیرمعمول بود. این کار باعث شد که اسم آری استر تو محافل فیلم‌سازی بپیچه و راهش برای ورود به هالیوود باز بشه.
شروع حرفه‌ای و شهرت
بعد از موفقیت فیلم‌های کوتاه، آری استر بالاخره پاش به دنیای فیلم‌های بلند باز شد. اولین فیلم بلندش «موروثی» (Hereditary – 2018) یه بمب تو ژانر ترسناک بود. این فیلم که با بودجه کم ساخته شده بود.
نه‌تنها تو گیشه موفق شد (80 میلیون دلار فروش با بودجه 10 میلیون)، بلکه منتقدا عاشقش شدن. آری استر تو این فیلم داستان یه خانواده رو روایت می‌کنه که با غم و اسرار تاریک دست‌وپنجه نرم می‌کنن. بازی تونی کولت تو این فیلم هنوزم یکی از بهترین اجراهای ژانر وحشته.
سال بعد، آری استر با «میدسامر» (Midsommar – 2019) برگشت. این فیلم که تو نور روز و تو یه دهکده عجیب تو سوئد اتفاق می‌افته، کاملاً با کلیشه‌های فیلم‌های ترسناک فرق داشت. به‌جای تاریکی و سایه، آری استر از رنگ‌های روشن و فضای باز استفاده کرد تا حس ترس و اضطراب رو به یه شکل جدید منتقل کنه.
این فیلم هم مثل قبلی حسابی تحسین شد و نشون داد که آری استر یه سبک خاص و غیرقابل پیش‌بینی داره. سومین فیلم بلندش، «بو می‌ترسد» (Beau Is Afraid – 2023)، یه کم از ژانر وحشت فاصله گرفت و بیشتر به سمت کمدی-سورئال رفت، ولی بازم نشون داد که آری استر دنبال تجربه‌های جدیده.
زندگی شخصی و دیدگاه‌ها
آری استر خیلی آدم توداریه و اطلاعات زیادی درباره زندگی خصوصیش بیرون نداده. تو مصاحبه‌هاش معمولاً درباره فیلم‌ها و ایده‌هاش حرف می‌زنه، نه زندگی شخصیش. با این حال، یه بار گفته که با مادرش رابطه پیچیده‌ای داشته، ولی تأکید کرده که فیلم‌هاش زندگی‌نامه‌ای نیستن.
آری استر یه جورایی عاشق اینه که مخاطباشو گیج کنه و بذاره هرکی برداشت خودشو از فیلم‌هاش داشته باشه. مثلاً تو مصاحبه با Entertainment Weekly گفته که از واکنش‌های متفاوت به «بو می‌ترسد» خیلی خوشش اومده.
یه چیز جالب درباره آری استر اینه که از هوش مصنوعی حسابی می‌ترسه! تو مصاحبه با Letterboxd گفته که ظهور AI تو دنیای هنر و سینما براش نگران‌کننده‌ست و فکر می‌کنه دیگه برای متوقف کردنش دیر شده.
این دیدگاهش نشون می‌ده که چقدر به اصالت و خلاقیت تو کارش اهمیت می‌ده. آری استر الان مشغول کار روی پروژه جدیدش به اسم «ادینگتون»ه که یه وسترن-ترسناک با بازیگرای معروفی مثل واکین فینیکس و اما استونه.
بهترین آثار آری استر
آری استر تا حالا چند تا فیلم کوتاه و سه تا فیلم بلند ساخته که هر کدومشون یه جورایی شاهکارن. اگه بخوام بهترین کاراشو معرفی کنم، این لیستو از دست نده:
موروثی (Hereditary – 2018): یه فیلم ترسناک روان‌شناختی که داستان یه خانواده رو روایت می‌کنه که با غم و اسرار تاریک درگیرن. بازی تونی کولت تو این فیلم معرکه‌ست.
فیلم میدسامر (Midsommar – 2019): یه فیلم ترسناک فولک که تو نور روز اتفاق می‌افته و پر از نمادگرایی و تصاویر خیره‌کننده‌ست.
فیلم بو می‌ترسد (Beau Is Afraid – 2023): یه کمدی-سورئال سه ساعته که داستان سفر عجیب یه مرد مضطرب رو دنبال می‌کنه. با بازی واکین فینیکس.
مورد عجیب خانواده جانسون (The Strange Thing About the Johnsons – 2011): یه فیلم کوتاه جنجالی که درباره روابط بیمارگونه خانوادگیه.
مونکوزن (Munchausen – 2013): یه فیلم کوتاه بدون دیالوگ که داستان عشق بیمارگونه یه مادر به پسرشو نشون می‌ده.
نقد کوتاه
آری استر یه کارگردانه که نمی‌تونی بهش بی‌تفاوت باشی. فیلم‌هاش پر از تصاویر خیره‌کننده، داستان‌های عمیق و حس ترس و اضطرابه که تا مدت‌ها باهات می‌مونه. منتقدا عاشق سبک بصری و دقتش به جزئیات شدن.
ولی بعضیا می‌گن که فیلم‌هاش زیادی پیچیده‌ست و همه نمی‌تونن باهاش ارتباط برقرار کنن. مثلاً «بو می‌ترسد» برای کسایی که دنبال یه داستان خطی و ساده‌ان شاید گیج‌کننده باشه. ولی به نظر من.
نقطه قوت آری استر اینه که جرات داره ریسک کنه و از کلیشه‌های ژانر وحشت دوری کنه. اگه دنبال فیلمایی هستی که هم بترسوننت، هم به فکرت بندازن، آری استر بهترین انتخابه.
جمع‌بندی
آری استر با فیلم‌های عجیب و غریب و پرمغزش تونسته خودشو به‌عنوان یکی از خلاق‌ترین کارگردانای نسل جدید جا بندازه. از فیلم‌های کوتاه جنجالی تا شاهکارهایی مثل «موروثی» و «میدسامر»، همیشه یه چیز جدید برای گفتن داره. داستان زندگی‌ش، از بچگی تو نیویورک تا موفقیت تو هالیوود.
نشون می‌ده که با استعداد و پشتکار می‌شه مرزهای سینما رو جابه‌جا کرد. حالا نوبت توئه! نظرت درباره آری استر چیه؟ کدوم فیلمشو بیشتر دوست داشتی؟ تو بخش کامنت‌ها برامون بنویس و بگو چی فکر می‌کنی. اگه فیلم یا داستان جالبی ازش دیدی، حتماً با ما به اشتراک بذار!
سوالات متداول
1. آری استر کجا به دنیا اومده؟
تو نیویورک، آمریکا، تو یه خانواده یهودی.
2. اولین فیلم بلندش چی بود؟
«موروثی» (Hereditary) تو سال 2018.
3. چرا فیلم‌هاش این‌قدر عجیبن؟
چون آری استر عاشق تلفیق ترس با مسائل روان‌شناختی و خانوادگیه و از کلیشه‌های معمولی دوری می‌کنه.
4. چند تا فیلم بلند ساخته؟
تا حالا سه تا: «موروثی»، «میدسامر» و «بو می‌ترسد».
5. فیلم بعدی آری استر چیه؟
فیلم ادینگتون که یه وسترن-ترسناکه با حضور پدرو پاسکال و اما استون و قراره 2025 اکران بشه.
6. آری استر تو فیلم‌هاش بازی کرده؟
آره، تو چند تا از فیلم‌های کوتاه خودش مثل «بو» نقش‌های کوچیک داشته.
7. چرا «میدسامر» تو روز روشنه؟
آری استر می‌خواست با نور روز و رنگ‌های روشن یه حس ترس جدید خلق کنه.
8. آری استر درباره هوش مصنوعی چی گفته؟
گفته که از پیشرفت AI تو هنر و سینما می‌ترسه و فکر می‌کنه خطرناکه.
9. بهترین فیلمش چیه؟
بستگی به سلیقه داره، ولی «موروثی» و «میدسامر» خیلی پرطرفدارن.
10. آری استر جایزه مهمی برده؟
آره، تا حالا 20 جایزه و 37 نامزدی برای فیلم‌هاش گرفته.
نظرت چیه؟
تو کامنت‌ها برامون بنویس که کدوم فیلم آری استر رو بیشتر دوست داشتی یا اگه داستان جالبی درباره‌ش می‌دونی، با ما در میون بذار!