نویسنده : در اسلام، روابط بین زن و مرد تحت احکام شرعی دقیقی تنظیم شده‌اند تا عفت و پاکدامنی در جامعه حفظ شود. لمس نامحرم، حتی از روی لباس، موضوعی است که در فقه اسلامی و قوانین ایران حساسیت‌های خاصی دارد. این گزارش خبری از سایت بامدادی ها به بررسی حکم لمس نامحرم از روی لباس ، فتاوای مراجع تقلید، حدود شرعی در تعامل با نامحرم، پیامدهای حقوقی، قوانین کیفری مرتبط، تأثیر بر پرونده‌های خانوادگی و طلاق، و پاسخ به سؤالات متداول می‌پردازد.
حکم لمس نامحرم از روی لباس چیست؟
از منظر فقه اسلامی، لمس نامحرم به‌طور کلی حرام است، مگر در موارد استثنایی مانند ضرورت پزشکی یا لمس غیرعمدی بدون قصد لذت. لمس نامحرم از روی لباس، اگرچه ممکن است شدت کمتری نسبت به لمس مستقیم داشته باشد، در اکثر موارد همچنان حرام تلقی میشود، زیرا میتواند مقدمه‌ای برای گناهان بزرگ‌تر مانند زنا باشد. طبق آیه 32 سوره اسراء («وَلا تَقْرَبُوا الزِّنا إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَساءَ سَبِيلاً»), هر عملی که به گناه نزدیک کند، نهی شده است.
فتاوای مراجع درباره لمس نامحرم از روی لباس
- آیت‌الله سیستانی: لمس نامحرم، حتی از روی لباس، اگر با قصد لذت یا احتمال تحریک شهوت باشد، حرام است. در موارد ضرورت پزشکی، با رعایت حداقل تماس و حضور پزشک هم‌جنس، مجاز است (استفتائات، جلد 3، ص 246).
- آیت‌الله مکارم شیرازی: هرگونه لمس نامحرم که منجر به تحریک شهوت شود، چه از روی لباس و چه بدون آن، حرام است، مگر در موارد اضطراری مانند معاینه پزشکی (رساله توضیح المسائل، مسئله 2439).
- آیت‌الله خامنه‌ای: ایشان تأکید دارند که لمس نامحرم، حتی از روی لباس، اگر عمدی و با نیت لذت باشد، حرام است. در موارد غیرعمدی، احتیاط واجب است که از تکرار آن جلوگیری شود (اجوبه الاستفتائات، ص 488).
- آیت‌الله صافی گلپایگانی: لمس نامحرم از روی لباس، اگر با نیت گناه یا احتمال فساد باشد، حرام است و باید از آن اجتناب شود (جامع الاحکام، جلد 2، ص 175).
- آیت‌الله وحید خراسانی: هرگونه تماس با نامحرم، حتی از روی لباس، بدون ضرورت شرعی ممنوع و گناه محسوب میشود، مگر در موارد اضطراری که حداقل تماس رعایت شود (توضیح المسائل، مسئله 2499).
- آیت‌الله نوری همدانی: لمس نامحرم از روی لباس، اگر بدون قصد تلذّذ و ریبه باشد، اشکال ندارد، اما در صورت احتمال تحریک شهوت، حرام است و احتیاط در اجتناب از آن واجب میباشد (احکام نگاه و پوشش).
- آیت‌الله شبیری زنجانی: در آغوش گرفتن یا بوسیدن شانه نامحرم، حتی از روی لباس، جایز نیست و حرام تلقی میشود، زیرا مقدمه‌ای برای گناهان بزرگ‌تر است (استفتائات دفتر ایشان).
این نکته نشان میدهد که لمس بازیگران (خواه عمدی باشد یا غیر عمدی) حرام بوده و به هیچ عنوان نباید در آغوش کشیدن ، دست دادن و … بین بازیگران سینما اتفاق افتد. - آیت‌الله تبریزی: لمس بدن نامحرم، چه مستقیم و چه از روی لباس، جایز نیست مگر در موارد اضطرار مانند معالجه یا نجات جان، و در غیر این صورت حرام است (توضیح المسائل).
- آیت‌الله بهجت: لمس دست یا بدن نامحرم بدون پوشش حرام است و تماس از روی لباس نیز، اگر با نیت لذت باشد، ممنوع میباشد؛ در موارد ضرورت، با رعایت حدود شرعی مجاز است (استفتائات، جلد 1).
- امام خمینی: هر کس که نگاه به او حرام است، لمس وی نیز حرام است؛ بنابراین، زن و مرد نامحرم نمی‌توانند یکدیگر را لمس کنند، حتی از روی لباس، مگر در موارد استثنایی (تحریر الوسیله، جلد 2، ص 245).
قوانین کیفری مرتبط در ایران
طبق ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی: «هرگاه زن و مردی که بین آن‌ها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل یا مضاجعه شوند، به شلاق تا ۹۹ ضربه محکوم خواهند شد.» لمس عمدی نامحرم از روی لباس میتواند مصداق این ماده باشد و در صورت طرح شکایت، مجازات در پی خواهد داشت. البته حضور یک وکیل رابطه نامشروع برای بررسی ابعاد حقوقی اهمیت زیادی دارد و با دفاع مناسب از موکل میتواند از بروز تبعات سنگین جلوگیری کند.
اثبات بی‌گناهی در لمس نامحرم از روی لباس چگونه انجام میشود؟
در مواردی که لمس نامحرم از روی لباس رخ داده و به عنوان رابطه نامشروع تلقی شده، اثبات بی‌گناهی نیازمند بررسی دقیق نیت، شرایط وقوع، و شواهد موجود است. اگر تماس بدون قصد لذت‌جویی و در شرایط غیرشهوانی یا به‌صورت تصادفی رخ داده باشد، می‌توان از این موارد در دفاع استفاده کرد. در چنین پرونده‌هایی، حضور یک وکیل که با تسلط بر جزئیات قانونی و رویه‌های قضایی، میتواند از موکل در برابر برداشت‌های نادرست یا اتهامات بی‌اساس دفاع کند بسیار مهم است چراکه مسیر اثبات بی‌گناهی در رابطه نامشروع را هموار می سازد.
پرسش و پاسخ
- آیا تماس با نامحرم در تاکسی یا بازار (مانند ازدحام) گناه محسوب میشود؟
تماس غیرعمدی و بدون قصد لذت در موقعیت‌های ناگزیر مانند وسایل نقلیه شلوغ یا بازار، گناه نیست، اما باید تلاش کرد از تکرار آن جلوگیری شود. اگر عمدی باشد یا به خلوت منجر شود، حرام و قابل مجازات تعزیری است. - کیفر یا مجازات شرعی و قانونی دست دادن با نامحرم چیست؟
از نظر شرعی، دست دادن عمدی با نامحرم میتواند مقدمه زنا تلقی شود و عذاب اخروی مانند محشور شدن با دستی از آتش داشته باشد. قانونی، طبق ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی، تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری دارد، مگر در موارد غیرعمدی. - حکم سلام کردن مرد به زن نامحرم یا برعکس چیست؟
سلام به نامحرم اگر با رعایت حجاب، ادب و بدون مفسده (مانند ایجاد رابطه نامشروع) باشد، جایز است، اما احتیاط در اجتناب از آن واجب است تا از مقدمه گناه جلوگیری شود. - در مشاغلی که مستلزم لمس نامحرم است (مانند آرایشگری یا پزشکی)، حکم چیست؟
در موارد اضطراری مانند معاینه پزشکی یا مشاغل ضروری، لمس با حداقل تماس، حضور فرد هم‌جنس و بدون قصد لذت مجاز است، اما در غیر این صورت حرام و نیازمند رعایت حدود شرعی است. - اگر ممانعت از دست دادن با نامحرم توهین تلقی شود، چه باید کرد؟
در چنین مواردی، می‌توان با ادب و بدون توهین، از دست دادن اجتناب کرد یا توضیح مختصری داد، زیرا حفظ حدود شرعی مقدم است. فقهاء تأکید دارند که توهین ظاهری بهتر از گناه واقعی است، اما تلاش برای حفظ احترام واجب است.
