نویسنده : نام انگلیسی: Martyrs
نام فارسی: فیلم شهداء
محصول: ۲۰۰۸ – فرانسه
ژانر: دلهره
رده‌ی سنی: ۱۸+
امتیاز: ۳.۵ از ۴
مصطفی ملکی
در قسمت دهم از مرور تاریخ سینمای دلهره و در قسمت مربوط به دلهره‌های فرانسوی اشاره کردیم که سینمای اکستریم فرانسه از همان شروع قدرتمند خود باعث تأثیرپذیری سینماهای دیگر و به‌خصوص هالیوود شود.
آقای «پاسکال لوژیه» در فیلم شهداء نه قصد دارد خشونت را درون ظرفی بدون روایت به مخاطب ارائه دهد و نه حتی تلاشی مبنی بر بازی با ذهن مخاطب دارد. او در عوض کل روایت خود را در خدمت درون‌مایه و درون‌مایه را در خدمت فرم بصری می‌آورد.
بگذارید با داستان این روایت آغاز کنیم. ابتدا با بریده‌هایی از فرار دختران نوجوان و جوان از یک ساختمان متروکه مواجه می‌شویم و در این بین کاراکتر «لوسی» همانی است که کارگردان تمرکز خود را روی او می‌گذارد.
مخاطب فقط از طریق بریده‌های روزنامه و اخبار تلویزیون و چند بریده عکس از این مرکز مخفی متوجه می‌شود که دختران جوان در آنجا شکنجه می‌شدند، مورد آزار جسمی و روحی قرار می‌گرفتند و در ادامه زیر این فشارهای ممتد جان خود را از دست می‌دادند.
آقای لوژیه در بخش دوم روایت (اگر آن افتتاحیه را بخش اول در نظر بگیریم) داستان را با خانواده‌ای چهارنفره و شاد آغاز می‌کند. او به‌عمد روی قهرمانی شنای پروانه‌ی دختر خانواده مانور می‌دهد و در ادامه آن‌ها را همچون یک خانواده‌ی ایده‌آل تصویر می‌کند.
اما ورود لوسی خشمگین و کشتن پدر خانواده همه‌چیز را دچار ابهام می‌کند. او بدون هیچ مکثی اعضای این خانواده را به قتل می‌رساند و در عین حال با «آنا» به‌عنوان صمیمی‌ترین دوست خود تماس می‌گیرد.
فیلم شهداء آقای لوژیه در بخش سوم گویی توضیح و تفسیری در باب بخش اول و دوم است. مخاطب در آن دو بخش ابتدایی با انتزاعی از این شکنجه‌ها و نقل‌قول‌هایی در باب آن‌ها رو‌به‌رو می‌شود و در بخش سوم کاملاً عریان در برابر آن قرار می‌گیرد.
فیلم شهداء هر آن چیزی که دارد در بخش سوم ارائه می‌دهد و همین بخش است که عملاً راه را بر تفاسیر مختلف حول این اثر باز می‌گذارد. کارگردان به‌عمد برخی حفره‌ها را پر نمی‌کند.
به‌طور مثال مخاطب می‌داند که با گروهی مواجه است که سعی دارند از طریق شکنجه‌ی جنس مونث او را وارد خلسه‌ای میان زندگی و مرگ کنند تا همچون شاهدی خبر از دنیای مرگ را به ارمغان بیاورد.
آن‌ها بر این عقیده‌اند که باید شکنجه‌ها را منظم و در فاصله‌ی زمانی مناسب انجام داد تا ذهن و بدن قربانی به نوعی استعلاء برسد که در آن دچار کشف و شهود شود. آقای لوژیه رسیدن به این استعلاء را از مسیری کاملاً دهشتناک تصویر می‌کند.
فیلم شهداء از آن جهت در سینمای دلهره اثر مهمی محسوب می‌شود که نه روی خط کلیشه‌های روایی گام می‌گذارد و نه حتی از خشونت غلوشده‌ی رایج در آثار سینمای جریان اصلی تبعیت می‌کند. فیلم شهداء او در معنای کامل مخاطب را می‌آزارد، چون خود داستان در باب آزار است.
