نام انگلیسی: Vera and the Pleasure of Others
نام فارسی: فیلم ورا و لذت دیگراننقد
محصول: ۲۰۲۳ – آرژانتین
ژانر: درام
ردهی سنی: ۱۵+
امتیاز: ۲.۵ از ۴
مصطفی ملکی
احتمالاً اگر حسین دهباشی فیلم ورا و لذت دیگران را در سالن سینما میدید، جامهدریده از سالن بهسوی وزارت ارشاد روانه میشد و فریاد وامصیبتا سر میداد. اما سینما در جهان با آن چیزی که رانتخوران وسطباز به خورد مخاطب میدهند و آن سینمایی که امثال دهباشی انتظار دارند زمین تا آسمان متفاوت است.
پس هر زمانی که هر فردی شروع به دفاع از این سینمای بیچیز کرد و با گزینجملهی «درسته که خیلی از این فیلما بدن ولی…» قصد ارائهی گزارهی خود را داشت، با پشت دست دهان او را نشانه بگیرید.
او بدون هیچ اعتراضی بهسراغ مخاطبی که درکی از این واپسگرایی ندارد خواهد رفت. هدف از این مقدمه آن بود که بدانیم سینما بازنمایی همهچیز زندگیست، نه آن چیزهایی که ما بر اساس پیشینهی ذهنی خودمان انتظار داریم. هنر نه به من.
نه به شما و نه به هیچکس دیگری در دنیا توضیحی بابت بازنماییهای خود بدهکار نیست. پس انگ جنسی زدن به آثاری از این دست یکی از بدویترین گزارههایی است که یک مخاطب میتواند نقد خود را با آن آغاز کند.
اینکه یک مخاطب با دیدن صحنههای رابطهی جنسی در یک اثر یا عریانی یک زن یا مرد در اثری دیگر دست به خودارضایی جسمی و ذهنی میزند و در عین حال شروع به نفرتپراکنی علیه آن اثر میکند یکی از مضحکترین تناقضهای تاریخ بشریست.
در بهترین حالت میتوان چنین فردی را همچون کاراکتر «ورا» مورد مطالعه قرار داد که از دیدن و شنیدن لذت دیگران – انتزاعی و واقعی – سعی در رسیدن به نقطهی لذت خود دارد (البته این نگاه خوشبینانهترین نگاه ممکن به چنین فردیست. چرا که نمونههای بدبینانهی آن را میتوان هر روز در جامعه و شبکههای اجتماعی مشاهده کرد).
آقای «فدریکو آکتیس» در اولین فیلم بلند داستانی خود فیلم ورا و لذت دیگران وارد زیرمتن جملهای از لکان شده است: «بزرگترین گناه انکار میل است.» او در افتتاحیهی اثر خود کاراکتر ورا را در حال لذت بردن از رابطهای جنسی تصویر میکند که در نهایت گویی جز آب دهنی که گوشهی لبان او جاری شده لذتی دیگر درونش وجود ندارد.
پس از این کنکاش در زندگی این دختر آغاز میشود؛ دختری که سردی رابطهی پدر و مادر را میبیند، والیبال بازی میکند و لذتی در آن نمیبیند، از کلید یک واحد آپارتمانی که مادرش قرار است.
آن را اجاره دهد برای اجارهی ساعتی به دختران و پسران جوانی که بهدنبال مکانی ارزان برای عشقبازی میگردند بهره میبرد و در نهایت گویی خودش در میان هیاهوی این تنانگیها بهدنبال برطرف کردن آن بیلذتی ابتدای فیلم ورا و لذت دیگران است.
آقای آکتیس در فیلم ورا و لذت دیگران خود تلاش دارد مخاطب را درگیر مواجهشدن دختری نوجوان با هویت جنسی خود کند. او ورا را در قامت دختری تصویر میکند که در میان همهمههای نوجوانی و آشوبی که هر نوجوانی درگیر آن است به درک لذتی جسمانی میرسد و پس از آن با آرامش به زندگی خود ادامه میدهد.
بهنوعی ورا در فیلم ورا و لذت دیگران درگیر کلیشههای دختر عصبانی و عاصی از خیانتهای مادر و سادگی پدر نمیشود، بلکه درگیر تمام آشوبهای جنسی پیرامون یک نوجوان دچار بلوغ جنسی میشود و کارگردان نیز همین را بازنمایی میکند.
شاید اگر آقای آکتیس مسیر روایی خود را اینقدر باریک و تنگ پیش نمیبرد و اجازه میداد دنیای ناملایمات پیرامون ورا خود را بیشتر نشان دهد، اکنون با اثری متهورانه در باب دختری مواجه بودیم که «دیگران را به ضیافت لذت دعوت میکرد تا خودش سورچرانی لذتش را بشناسد.»