نام انگلیسی: Smile
نام فارسی: فیلم لبخند
محصول: ۲۰۲۲ – ایالات متحده
ژانر: دلهره، رازآلود، روانشناسی
امتیاز: ۲.۵ از ۴ – 〇◐⬤⬤
مصطفی ملکی
برخی فیلمسازان میدانند کدام مسیر را پیش بگیرند و در این راه کمکم خود را آمادهی مواجهه با روایتهای تودرتو میکنند. «پارکر فین» جوان از سال ۲۰۱۸ و با فیلم کوتاه دلهرهآور «پشت سر هم» وارد سینمای دلهره شد.
او در این روایت فقطوفقط قاب را برای مخاطب بهگونهای چیده بود تا وهم حاصل از روایت به درون ذهناش نفوذ کند. فین در سال ۲۰۲۰ اثر کوتاه دیگری را خلق کرد که ناماش همهی ماجرا بود.
«لورا نخوابیده است». پس از این دو اثر خوب در ژانر دلهره، پارکر فین دیگر آمادهی ورود به دنیای آثار بلند داستانی بود. روایت فیلم لبخند اولین تجربهی بلند داستانی او در این ژانر است.
مانند بیشتر آثار ژانر دلهره با افتتاحیهای روبهرو هستیم که قرار است تکهتکههای آن پردهی دوم را تحت تأثیر خود قرار دهند. زنی روی تخت افتاده و دوربین بهصورت تیلت پائینبهبالا او را نظاره میکند و پس از گذر از چند قاب عکس ناگهان با برشی مستقیم «رز» از خواب میپرد.
رز یک مشاور روانشناسی در بیمارستان است و بهسراغ نوجوانی میرود که در یک اتاق منتظر اوست. دخترک شروع به مکالمهای رازآلود با او میکند و پس از لبخندی تا بناگوش باز گلوی خود را میبرد. رز از این حادثه دچار شوک میشود. فین با این لبخند قرار است کاراکتر خود را بیشتر و بیشتر در دنیایی ناشناخته غرق کند.
روایت پارکر فین مجموعهای از تعلیقهای دلهرهآور و ناخوداگاه ذهنی در تعریف روانکاوی است. رز خاطرهی خودکشی مادر را از کودکی بهیاد دارد و این مسئله در پسایای ذهن او لانه کرده است.
حال فین با این ترومای ذهنی رز شروع به بازی میکند. مخاطب از یک سو در گیر و دار نفرین لبخند است و از یک سوی دیگر وارد زوایای پنهان ذهن رز میشود. آنچه در پردهی دوم فیلم لبخند میگذرد این تقابل است.
پارکر فین خیلی ساده روایتی دلهرهآور را تصویر میکند. او اسیر کلیشه نشده که چهبسا اگر هم شده بود با این فرم تصویری هیچ ایرادی به او وارد نبود. فرم تصویری او کاملاً در خدمت ژانر مورد نظر است. قابها بهجای خود به کمترین حد نورپردازی میرسند و دوربین همچون غریبهای سرگردان میان کاراکترها روان است.
در جایی دیگر نیز دوربین با قابی عریض رخدادها را به مخاطب نشان میدهد. انتخاب زاویههای دوربین، برشهای بهجا، نگاه اقتصادی به تعداد جامپکات و در نهایت بازی با نور و چهرهپردازی خاص این روایت باعث شده مخاطب در برابر یک فیلم لبخند دلهرهآور شاید در آینده کالت قرار گیرد.
فرم روایی فیلم لبخند نیز مخاطب را دائم درگیر میکند و پس از هر سکانس رخدادی جدید او را به درون ذهن رز سوق میدهد. اما خاصیت فیلم لبخند آقای فین در پردهی سوم آن است. گرهگشایی او دقیقاً همانند بسیاری دیگر از آثار دلهره است.
داستان درست همان جایی که حس میکنی به پایان رسیده، وارد هزارتویی دیگر میشود. روایت او در این پرده فیلم لبخند مخاطب را با همان دو بعد درگیر در پردهی دوم روبهرو میکند؛ نفرین و ترومای ذهنی. حال باید منتظر ماند و دید ماجراجویی بعدی آقای فین در سینمای دلهره کدام دنیا را برمیگزیند.