پسوریازیس یک بیماری مزمن و التهابی است که پوست را تحت تأثیر قرار میدهد. این بیماری به صورت پلاکهای قرمز، ضخیم و پوشیده از لایههای پوستی و سفید ریزهای مرده (قشر) روی پوست ظاهر میشود. این پوستههای سفید یا نقرهایرنگ به عنوان لایههای مرده پوستی ظاهر میشوند و غالباً با خارش همراه هستند، علائم پسوریازیس شامل این پلاکهای پوستی در نقاط مختلف از جمله سر، زانو، آرنج و پشت استخوانهای پوستی (مثلاً آلت تناسلی) میشود. علت دقیق پسوریازیس نامشخص است، اما به عوامل ژنتیکی و نقش سیستم ایمنی بدن در آن اشاره میشود، به دلیل ماهیت مزمن آن، درمان بیماری پسوریازیس به طور کامل ممکن نیست، اما میتوان با استفاده از درمانهای موجود علائم آن را کنترل کرد و بهبود بخشید. استفاده از کرمها و پمادها، داروهای خوراکی و در موارد شدیدتر، درمانهای تابشی یا سیستمیک میتواند از درمانهای پسوریازیس باشد.
مهم ترین علائم بیماری پسوریازیس چیست؟
علائم پسوریازیس ممکن است متنوع باشند و به طور عمومی شامل موارد زیر باشند:
- پلاکهای قرمز نقره ای: ظاهر پلاکهای قرمز یا صورتهای پوستی که پوشیده از لایههای پوستی سفید یا نقرهای (قشر) هستند.
- خارش: اغلب پسوریازیس با خارش همراه است که ممکن است بسیار مزاحم و ناراحتکننده باشد.
- ترشحات پوستی: برخی از موارد پسوریازیس با ترشحات یا خارشزایی پوستی همراه هستند.
- خشکی و ترکها: پوست در نواحی مبتلا به پسوریازیس ممکن است خشک شده و ترک بخورد.
- تغییر در ناخنها: در برخی از موارد، پسوریازیس میتواند با تغییرات در ناخنها همراه باشد، شامل ضخامت، زبری یا تغییر رنگ ناخنها.
- درد و ناراحتی: در موارد شدیدتر، پسوریازیس میتواند با درد و ناراحتی همراه باشد، به خصوص در صورت ترکهای پوستی.
راه کار های تشخیصی در تشخیص بیماری پسوریازیس چیست؟
تشخیص پسوریازیس بر اساس علائم بالینی، تاریخچه پزشکی، و بررسی پوست توسط پزشک ارائه میشود. مراحل تشخیص عموماً عبارتند از:
- بررسی بالینی: پزشک ابتدا علائم پوستی شما را بررسی میکند، از جمله پلاکهای قرمز، قشرههای سفید، خشکی، ترشحات، و تغییرات در ناخنها.
- تاریخچه پزشکی: پزشک ممکن است از شما درباره علائم، زمان شروع، عوامل تحریککننده محتمل (مانند استرس، عفونت، یا داروها)، و تاریخچه خانوادگی پرسش کند.
- آزمایشها: در برخی موارد، پزشک ممکن است با انجام آزمایشهای خاص نمونههای پوستی را بررسی کند تا تشخیص نهایی را تایید کند یا از دیگر بیماریهای پوستی تمیز کند.
- تصویربرداری: در موارد نادر، ممکن است پزشک تصویربرداری پوست (مثلاً با استفاده از بیوپسی) را برای بررسی دقیقتر بیماری درخواست کند.
تشخیص پسوریازیس بر اساس الگوی علائم پوستی، عدم وجود تغییرات مشخص در آزمایشهای خونی یا نمونههای پوستی، و تجربه پزشک در تشخیص بیماریهای پوستی انجام میشود. در صورت تشخیص پسوریازیس، پزشک شما برنامه درمانی مناسب را شروع خواهد کرد که ممکن است شامل استفاده از کرمها، پمادها، داروهای خوراکی، یا درمانهای دیگر باشد.
راه کار های درمانی در بیماری پسوریازیس چیست؟
درمان پسوریازیس ممکن است بر اساس شدت علائم، محل ظاهر شدن پسوریازیس، و وضعیت کلی بیمار متفاوت باشد. درمانهای معمول برای پسوریازیس شامل موارد زیر میشود:
- داروهای موضعی (Topical medications):کرمها و پمادها با مواد مانند کورتیکواستروئیدها (مثل بتامتازون یا دیسوناید) برای کاهش التهاب و خارش و مواد مرطوب کننده برای کمک به نرمتر شدن و مرطوب کردن پوست.
- داروهای خوراکی (Systemic medications):داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کاهش التهاب و درد و داروهای ضد التهاب دارویی (DMARDs) مانند متوترکسات یا سیکلوسپورین برای کنترل التهاب و توقف رشد سلولهای پوستی ناشی از پسوریازیس.
- درمانهای تابشی (Phototherapy): درمانهای نوری مانند UVB نور فرابنفش تراپی نوری با استفاده از پسورالن برای کنترل رشد سلولهای پوستی و بهبود علائم پسوریازیس.
- درمانهای بیولوژیک (Biologic therapies): داروهایی که به طور خاص بر روی سیستم ایمنی بدن تأثیر میگذارند، مانند داروهای ضد-TNF (مانند اینفلیکسیماب یا آدالیموماب) برای کاهش التهاب و علائم پسوریازیس.
- درمانهای مکمل (Complementary therapies):روشهای تکمیلی مانند طب سوزنی (آکوپانکچر)، تغییرات در رژیم غذایی (با مصرف بیشتر غلات کامل، میوهها و سبزیجات)، و تمرینات روزانه.
مراقبت های لازم در بیماری پسوریازیس چیست؟
مراقبتهای روزانه و مناسب برای پوست مبتلا به پسوریازیس میتواند به کنترل علائم و بهبود وضعیت پوست کمک کند. در ادامه، مراقبتهایی که معمولاً توصیه میشود برای مدیریت پسوریازیس را بررسی میکنیم:
- مراقبت از پوست: استفاده از مواد مرطوب کننده: استفاده از کرمها یا لوسیونهای مرطوب کننده برای نرم کردن پوست و جلوگیری از خشکی، استفاده از محصولات آرایشی مناسب: انتخاب محصولات آرایشی ملایم و بدون عطر برای جلوگیری از تحریک پوست، ستفاده از شامپوها و محصولات ضد خشکی برای موها و ناخنها.
- مراقبت درمانی: دنبال کردن برنامه درمانی: رعایت دقیق دستورات پزشک و استفاده منظم از داروها یا کرمها معرفی شده، نجام تغییرات در رژیم غذایی: مصرف مواد غذایی با آنتیاکسیدانها (مانند میوهها و سبزیجات) و افزایش مصرف آب به منظور حفظ رطوبت پوست، استفاده از روشهای تسکیندهنده: مثلاً آبگرمی یا کمپرسهای سرد برای کاهش خارش و التهاب.
- مراقبت در خانه: جلوگیری از خارش: استفاده از ماسکهای خنککننده یا فعالیتهای آرامشبخش برای کاهش خشم و تنش، استفاده از لباسهای مناسب: پوشیدن لباسهای نرم و مناسب برای جلوگیری از تحریک پوست.
با توجه به اینکه هر فرد ممکن است شرایط متفاوتی داشته باشد، مهم است که با پزشک خود در مورد مراقبتهای مناسب برای شرایط خود صحبت کنید و برنامهای مناسب برای مدیریت پسوریازیس خود ایجاد کنید.
جمع بندی و گرفتن نتایج نهایی
در اینجا یک جمع بندی از اطلاعات مرتبط با پسوریازیس ارائه میشود:
پسوریازیس یک بیماری مزمن و التهابی است که پوست را تحت تأثیر قرار میدهد و با ظاهر پلاکهای قرمز و قشرههای سفید روی پوست همراه است، علائم پسوریازیس شامل پلاکهای قرمز، قشرههای سفید، خشکی، خارش و تغییرات در ناخنها میشود، از مهم ترین راه کار های تشخیصی پسوریازیس بر اساس بررسی بالینی، تاریخچه پزشکی و در برخی موارد آزمایشهای پوستی اشاره نمود، درمان پسوریازیس شامل استفاده از کرمها و پمادها، داروهای خوراکی، درمانهای نوری (مانند UVB و درمانهای بیولوژیک مثل داروهای ضد میشود، مراقبتهای روزانه شامل استفاده از مرطوبکننده، انتخاب محصولات آرایشی مناسب، تغییرات در رژیم غذایی، جلوگیری از تحریک پوست و انجام ورزشهای ملایم است.