اینترنت استارلینک ؛ هرچیزی که باید در مورد اینترنت ماهواره ای اسپیس ایکس باید بدانید
شرکت اسپیس ایکس این هدف را دارد تا با ارسال هزاران ماهواره برای اینترنت استارلینک به مدارهای پایینی زمین، دسترسی به اینترنت پر سرعت را در جهان امکان پذیر کند.
حدودا ۳ میلیارد نفر یا چیزی حدود ۴۰ درصد جمعیت دنیا به اینترنت دسترسی ندارد و ازهمین ۴٫۵ میلیارد نفر مشترک فعلی نیز اکثریتشان اینترنت پرسرعت و کم قیمت ندارند. به همین دلیل این اخبار ماهواره استارلینک باعث خشنودی بسیاری از مردم شده است. ما در این مطلت میخوایم شما را با اینترنت ماهوارهای و مخصوصا پروژهی اینترنت استارلینک اسپیس ایکس بیشتر آشنا کنیم. با بامدادی ها همراه باشید.
اینترنت ماهوارهای
اینترنت ماهوارهای خیلی چیز جدیدی به حساب نمیاد و همین حالا نیز کمپانی یا شرکت هایی وجود دارند که اینترنت ماهواره ای به مردم ارائه میدهند. در حال حاضر بزرگ ترین ارائه کننده های اینترنت ماهوارهای دو شرکت ویاست (ViaSat) و هیوزنت (HughesNet) میباشند. عجیب است که بدانید جفت این شرکتها برای اولین بار در سال ۲۰۱۲ سرویس دهی اینترنت ماهواره ای خود را آغاز کردند و هیوزنت حدود ۱٫۳ میلیون نفر کاربر در آمریکا دارد.
اما به چه دلیلی این داستان فرق میکند و تمام دنیا همه ی اخبار های مربوط به اینترنت ماهواره ای استار لینک رو پیگیری میکنند و بیصبرانه منتظر ارائه اینترنت ماهواره اسپیس ایکس هستند؟
پاسخ سوال بالا در تفاوت سیستم منظومه ی ماهواره ای استارلینک با دیگر منظومه های ماهواره ای اینترنت قرار گرفته است:
- اینترنت استارلینک قرار است همه گانی (جهانی) باشد و از لحاظ تئوری قابلیت سرویسدهی آن مخصوص منطقه خاصی در کره زمین نمیباشد.
- اینترنت استارلینک باتوجه به ماهواره های خیلی بیشتر، پهنای باند بیشتری هم خواهد داشت و به همین علت کاربران خیلی بیشتری میتوانند از سرویس های آن استفاده کنند.
- و از همه ی آن ها مهم تر، استارلینک سرعت بسیار عالی و تأخیر یا Latency بسیار کمتری نسبت به اینترنت های ماهواره ای دیگر دارد.
تأخیر کمتر و سرویس جهانی
تا قبل از این یک مورد مهم ترین معایب اینترنت ماهواره ای، تأخیر (Latency) بسیار زیاد آن و محدود بودن سرویس به به یک کشور خاص یا یک قاره بوده است. یکی از دلیل های این تاخیر زیاد و محدودیت های جغرافیایی این است که شرکتهای ارائه دهندهی خدمات اینترنت ماهوارهای تا پیش از این ماهوارههای خود را در مدار زمین ثابت یا GEO میگذاشتند. ماهواره هایی که در این مدار قرار گرفتند سرعتی برابر با سرعت چرخش زمین به دور خود است و درنتیجه ماهواره کاملا از دیدگاه یک فرد در زمین در یک نقطهی ثابت در آسمان ثابت باقی مانده است.
همینطور با وجود ارتفاع 35 هزار کیلومتری مدار این ماهوارهها سبب میشود تأخیر اینترنتی که ارائه میدهند در در بهترین وضعیت به ۵۵۰ میلیثانیه و درکارکرد تا ۶۰۰ میلیثانیه برسد. همچین مقدار تاخیری سرویسهای اینترنت ماهوارهای سنتی را برای مصارفی مثل ارتباط مانند صوتی-تصویری و بازیهای رایانه ای بسیار نامناسب و یا حتی کاملا غیر استفاده میکند.
ولی ماهواره های استارلینک قرار است در مدار پایینی زمین یا LEO با ارتفاع حدود ۵۰۰ کیلومتر در فاز اول و ۳۰۰ کیلومتر در فازهای بعدی (یعنی ۷۰ تا ۱۰۰ برابر نزدیک تر از ماهواره های مدار GEO) قرار گیرد. همین داستان سبب میشود که تأخیر اینترنت ماهواره ای استارلینک ازلحاظ تئوری حتی از فیبر نوری هم کمتر باشد.
اما چگونه این امکان پذیر است که سیگنالی که به فضا میرود و دوباره به زمین برمیگردد، از یک سیگنال که داخل فیبر نوری قرار دارد سریع تر به مقصد برسد؟ جواب در تفاوت سرعت حرکت نور و امواج اکترومغناطیسی در شیشه (فیبر نوری) و خلاء پیدا میشود: سرعت نور در فیبر نوری تنها دوسوم سرعت حرکت امواج الکترومغناطیسی در خلا است.
با دقت به گزارش های تستهای سرعتی که جدیدا منتشر شده اند، مشخض میشود که مقدار تأخیر اینترنت استارلینک اکنون بین ۳۰ تا ۹۰ میلیثانیه است و حتی و حتی تعدادی هم از کاربران میزان تأخیر ۲۰ و ۲۱ میلیثانیه نیز گزارش دادهاند که این نشان دهنده قدرت بسیار زیاد این اینترنت میباشد.
اما سوال اصلی برای ما اینجا پیش میاید که :
آیا در ایران هم میتوان از اینترنت استارلینک استفاده کرد؟
از لحاظ تئوری اینگونه میتوان گفت که خود اسپیس ایکس گفته اینترنت برای تمام دنیا عرضه خواهد شد و به راحتی و با استفاده از یک آنتن میتوان به آن متصل شد. اما این را هم گفته که بدون اجازه دولت ها نمیتواند اینترنت را به آن کشور ارائه دهد.
گویین شاتول رئیس و مدیر عملیاتی شرکت اسپیس ایکس قبل از این ها اعلام کرده بود که قصد ندارد تا قوانین کشور ها را زیر پا بگذارد و به همین علت با تمام کشور هایی که خواهان دریافت اینترنت استار لینک هستند در حال مذاکره است.
البته حتی اگر شرکت اسپیس ایکس هم با مذاکره با مسئولان موفق ظاهر شود بعید میدانم که تحریم های شرکت آمریکا این اجازه را بدهد تا از اینترنت استارلینک در ایران استفاده شود.
اما اگر کسانی که در کشوری زندگی میکنند که استفاده از استارلینک در آنجا ممنوع است آنتن های آن را برای خود وارد کنند چه میشود؟
آنتن های ماهواره بنا به ماهیتی که دارند موقعیت دقیق جغرافیایی خود را میدانند تا بتوانند با بهترین زاویه ایترنت خوبی را ارائه دهند و این یعنی این که اسپیس ایکس اگر بخواهد این توانایی را دارد تا از موقعیت آنتن هر اینترنت استارلینک با خبر باشد و آنتن هایی که برای کشور های غیر مجاز هستند را از کار بیندازد حتی اگر این قابلیت را هم نداشت میتواند ماهواره های خود را به طوری تنظیم کند که هنگام عبور از کشور های غیر مجاز سیگنال ارسال نکند مخصوصا برای کشور هایی مانند روسیه, چین, هند که قابلیت انهدام ماهواره در مدار را دارند و اسپیس ایکس هم قطعا علاقه ای به این جنگ ها ندارد.
پرسشهای متداول
اینترنت ماهواره ای استارلینک در چه زمانی در دسترس عموم قرار میگیرد؟
اینترنت ماهواره ای استارلینک چه سرعتی دارد؟
هزینه اینترنت استارلینک چقدر است؟
آیا اینترنت استارلینک در ایران دردسترس است؟
انتقاد ها
در همان زمان کوتاهی پس از ارسال ماهواره های استارلینک به فضا همه ی بازدید کنندگان مانند کاربران پر شوق اینترنت و فضای مجازی مشغول تعریف از این تکولوژی پیشرفته نبودند یک سری از افراد هم مخالفت هایی داشتند و انتقاد خود را بروز دادند مانند طرفداران اختر شناسی که با ارسال هزاران ماهواره از طرف اسپیس ایکس به مدار زمین انتقاد خود را نشان دادند
بازارهای مالی و کاربرد نظامی
تأخیر اینترنت برای بازارهای مالی به قدری پر اهمیت است که حاضرند برای کم کردن حتی چند میلی ثانیه ای آن میلیونها دلار هزینه کنند. برای مثال هایبرنیا و هواوی در سال ۲۰۱۱ برای اینکه زمان ارتباط بین بازارهای مالی لندن و نیویورک را فقط 5 میلی ثانیه کم کنند، در طی یک پروژه ۴۰۰ میلیون دلاری، ۳۰۰۰ مایل کابل فیبر نوری از زیر اقیانوس اطلس رد کردند؛ یعنی ۴۰۰ میلیون دلار هزینه، فقط برای کم کردن 5 میلی ثانیه.
آیا اینترنت ماهواره ای را میتوان محدود کرد؟
کارشناس های حوزه فناوری در این مورد گه با پارازیت انداختن آیا میتوان اینترنت ماهواره ای را اختلال کرد یا خیر گفته اند که شرکت اسپیس ایکس اعلام کرده که قطر هر دیشی که در پک خریداری میشود تقریبا 70 ثانتی متر است.
دیش را در هر مکانی که قرار دهید از غرب به سمت شرق به ازای هر 10 ثانتی متر یک سیگنال از ماهواره استارلینک دریافت میکند. طبق این فرمول امروز دیش در هر مکانی که باشد از سه ماهواره سیگنال دریافت خواهد کرد. سیگناه ها به طوری برنامه ریزی شده اند که از بین سه سیگنالی که دریافت میکنند بهترین را تشخیص داده و از آن یک مورد استفاده خواهند کرد.
اما اکنون فقط سه سیگنال است اما اسپیس ایکس این قول را داده که تا دو سال آینده تعداد سیگنال هایش را به 10 عدد برساند پس جلوگیری از این سیگنال ها اصلا کار آسانی نخواهد بود.