فیلم مقاومت 2008: یه داستان حماسی واقعی یا فقط یه درام جنگی؟

داستان و روایت

فیلم مقاومت داستانش رو تو سال ۱۹۴۱ تو بلاروس شروع می‌کنه، وقتی نازی‌ها دارن یهودی‌های منطقه رو قتل‌عام می‌کنن. برادران بیلسکی، که یه خانواده کشاورز ساده‌ان، بعد از کشته شدن والدینشون به جنگل‌های نالبیوکی پناه می‌برن.

اونجا به‌جای اینکه فقط خودشون قایم شن، تصمیم می‌گیرن یه گروه مقاومت تشکیل بدن و هر یهودی‌ای که بتونه بهشون ملحق بشه رو نجات بدن. این گروه کم‌کم تبدیل به یه جامعه کوچیک می‌شه که تو دل جنگل زندگی می‌کنن، غذا جمع می‌کنن، با نازی‌ها می‌جنگن و حتی با خیانت‌های داخلی دست و پنجه نرم می‌کنن.

روایت فیلم یه جورایی مثل یه رمان حماسیه. از یه طرف، پر از لحظه‌های پرتنش و اکشنه، مثل حمله‌های نازی‌ها یا درگیری با گروه‌های محلی. از طرف دیگه، روی روابط خانوادگی و اخلاقیات تمرکز داره. مثلا اختلاف بین تویگ (که بیشتر دنبال نجات مردمه) و زوس (که می‌خواد با نازی‌ها بجنگه) یه تضاد جالبی به داستان می‌ده.

برعکس فیلم‌هایی مثل Saving Private Ryan که روی جنگ تمرکز دارن، فیلم مقاومت بیشتر درباره اینه که چطور آدما تو بدترین شرایط می‌تونن یه جامعه بسازن و انسانیتشون رو حفظ کنن.

ولی داستان یه سری ضعف هم داره. مثلا بعضی جاها ریتمش یه کم کند می‌شه، مخصوصا تو بخش‌هایی که داره زندگی روزمره تو جنگل رو نشون می‌ده. بعضیا ممکنه حس کنن این بخش‌ها زیادی کش اومده. ضمنا، فیلم خیلی روی جزئیات تاریخی زوم نمی‌کنه و بیشتر سعی داره یه داستان احساسی تعریف کنه. این باعث می‌شه بعضیا فکر کنن فیلم مقاومت یه کم زیادی هالیوودی شده.

بازیگری و کارگردانی

یکی از نقاط قوت فیلم مقاومت بازیگری قویه. دنیل کریگ تو نقش تویگ بیلسکی عالی عمل کرده. اون موقع که هنوز تو ذهن همه به‌عنوان جیمز باند شناخته می‌شد، تونست یه شخصیت عمیق و چندلایه نشون بده که هم رهبره، هم شکننده.

لیو شرایبر هم تو نقش زوس، برادر عصبی و جنگ‌طلب، حسابی می‌درخشه. شیمی بین این دوتا بازیگر باعث می‌شه تضاد بینشون خیلی باورپذیر باشه. جیمی بل و جرج مک‌کی هم تو نقش‌های آسائل و آرون خوبن، ولی نقششون کمتر پررنگه.

کارگردانی ادوارد زوییک هم قابل قبوله. زوییک استاد ساختن فیلم‌های جنگی با حس و حال دراماتیکه. تو فیلم مقاومت هم تونسته تعادل خوبی بین صحنه‌های اکشن و لحظه‌های احساسی برقرار کنه.

مثلا صحنه‌ای که گروه بیلسکی تو برف و سرما از رودخونه رد می‌شن، هم از نظر بصری قویه و هم احساساتت رو درگیر می‌کنه. ولی یه جاهایی انگار زوییک زیادی خواسته فیلم رو حماسی کنه و این باعث شده بعضی صحنه‌ها یه کم تصنعی به نظر بیان.

یه نکته دیگه اینه که زوییک سعی کرده از کلیشه‌های فیلم‌های جنگی دوری کنه. مثلا به‌جای اینکه نازی‌ها رو فقط آدمای شرور نشون بده، بیشتر روی مبارزه برای بقا تمرکز کرده. این باعث می‌شه فیلم مقاومت یه حس تازه‌ای نسبت به فیلم‌های جنگی معمولی داشته باشه.

فیلم‌برداری و اتمسفر

از نظر بصری، فیلم مقاومت یه شاهکاره. فیلم‌برداری ادواردو سرا (که قبلا برای فیلم‌هایی مثل Girl with a Pearl Earring کار کرده) جنگل‌های بلاروس رو به یه شخصیت زنده تبدیل کرده.

صحنه‌های جنگل با رنگ‌های سرد و خاکستری، حس اضطراب و سختی زندگی تو مخفیگاه رو بهت منتقل می‌کنه. نورپردازی هم خیلی خوبه، مخصوصا تو صحنه‌های شب یا زمستون که حسابی حس سرما و خطر رو بهت می‌ده.

موسیقی جیمز نیوتن هاوارد هم یکی دیگه از نقاط قوت فیلم مقاومت‌ه. ساندترک فیلم پر از ملودی‌های احساسی و حماسیه که تو لحظه‌های کلیدی حسابی به دلت می‌شینه. مثلا موسیقی تو صحنه فرار گروه از حمله نازی‌ها، یه جورایی قلبتو با خودش می‌بره. اتمسفر فیلم به‌قدری قویه که حتی اگه داستان یه کم کند باشه، بازم نمی‌تونی چشم از صفحه برداری.

ولی یه انتقاد اینه که بعضی صحنه‌های اکشن یه کم شلخته‌ان. مثلا تو بعضی درگیری‌ها، دوربین زیادی تکون می‌خوره و ممکنه گیج‌کننده باشه. این تو مقایسه با فیلم‌هایی مثل Dunkirk که اکشنشون خیلی تمیزه، یه نقطه ضعفه.

دقت تاریخی و تاثیرگذاری

فیلم مقاومت بر اساس یه داستان واقعی ساخته شده و این یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوتشه. برادران بیلسکی واقعا تو جنگ جهانی دوم تونستن حدود ۱۲۰۰ یهودی رو نجات بدن و یه جامعه تو جنگل بسازن.

فیلم سعی کرده به این داستان وفادار بمونه، ولی یه سری تغییرات برای جذابیت سینمایی اضافه کرده. مثلا بعضی از درگیری‌ها یا روابط عاشقانه تو فیلم واقعی نیستن و بیشتر برای درام ساخته شدن.

از نظر تاثیرگذاری، فیلم مقاومت خیلی قویه. داستان یه گروهی که تو بدترین شرایط نه‌تنها زنده می‌مونن، بلکه به بقیه هم کمک می‌کنن، حسابی الهام‌بخشه. این فیلم بهت نشون می‌ده که حتی تو تاریک‌ترین لحظات، می‌شه امید و انسانیت رو حفظ کرد. برعکس فیلم‌هایی مثل Schindler’s List که روی فاجعه تمرکز دارن، فیلم مقاومت بیشتر درباره قدرت و اتحاد آدماست.

ولی یه سری انتقادها هم به دقت تاریخیش وارد شده. مثلا بعضی تاریخ‌نگارا می‌گن فیلم نقش گروه‌های مقاومت دیگه تو منطقه رو کمرنگ کرده. یا اینکه روابط برادران بیلسکی با مردم محلی گاهی پیچیده‌تر از چیزی بوده که فیلم نشون می‌ده. با این حال، برای یه فیلم سینمایی، فیلم مقاومت تونسته تعادل خوبی بین واقعیت و درام برقرار کنه.