بیوگرافی سیمین بهبهانی شیرزن شعر ایران که غزل رو زنده کرد

زندگی اولیه و تحصیلات سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی در خانواده‌ای فرهنگی و ادبی به دنیا اومد. پدرش عباس خلیلی (Abbas Khalili) یکی از چهره‌های برجسته ادبیات و روزنامه‌نگاری بود، که بیش از ۴۰ کتاب نوشت و روزنامه اقدام رو مدیریت می‌کرد. مادرش فخرعظما ارغون (Fakhr-ozma Arghun) هم شاعر بود و در مجلات زنان مطلب می‌نوشت. او از کودکی با شعر و ادبیات آشنا شد. اون در مدرسه ناموس تحصیل کرد و دیپلم گرفت، اما به خاطر علاقه به ادبیات، وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد، هرچند تمومش نکرد.

در نوجوانی، سیمین بهبهانی اولین شعرش رو در ۱۴ سالگی نوشت و در روزنامه پدرش منتشر کرد. زندگی اولیه‌ش پر از تاثیرات خانوادگی بود. پدرش عراقی‌تبار بود و مادرش فرانسه می‌دونست، پس او از فرهنگی متنوع بهره برد. ازدواج اولش با حسن بهبهانی (Hassan Behbahani) در ۱۹۴۶ بود، که دو پسر به دنیا آورد، اما بعد از ۲۰ سال طلاق گرفتن. این دوره، پایه‌ای برای فعالیت‌های بعدی‌ش شد. سیمین در این سال‌ها شروع به تدریس کرد و به عنوان معلم در مدارس کار کرد.

فکر کن، سیمین بهبهانی جوون که در تهران دهه ۱۳۰۰ و ۱۳۱۰ بزرگ می‌شه، پر از ایده‌های نو. اون زمان ایران در حال مدرن شدن بود، و سیمین تحت تاثیر مادرش، به مسائل زنان علاقه‌مند شد. این بخش از زندگی‌ش، نشون می‌ده چطور خانواده، مسیر ادبی‌ش رو شکل داد.

سیمین در خاطراتش می‌گه که از کودکی، شعرهای مادرش رو می‌شنید و این الهام‌بخش بود. بعد از طلاق، با منوچهر کوشیار (Manuchehr Kushyar) ازدواج کرد که تا مرگ اون در ۱۳۶۳ ادامه داشت. این ازدواج‌ها، بخشی از زندگی شخصی‌ش بودن که در شعرهایش بازتاب پیدا کرد.

فعالیت‌های ادبی و شعری سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی رو به عنوان نیمای غزل می‌شناسن، چون غزل سنتی رو با وزن‌های نوین ترکیب کرد. اولین مجموعه شعرش “سه‌تار شکسته” در ۱۳۳۵ منتشر شد. اون بیش از ۲۰ کتاب شعر نوشت، از جمله “جای پا”، “چلچراغ” و “مرمر”. شعرهای او پر از تم‌های اجتماعی، عشق و زندگی روزمره بود. اون غزل رو از حالت عاشقانه سنتی خارج کرد و به مسائل مدرن مثل جنگ ایران-عراق، زلزله و فقر پرداخت.

در دهه ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰، سیمین بهبهانی عضو شورای شعر و موسیقی رادیو شد و با شاعرانی مثل فروغ فرخزاد (Forough Farrokhzad) و احمد شاملو (Ahmad Shamlou) همکاری کرد. شعر معروف “دوباره می‌سازمت وطن” نشون‌دهنده عشق‌ش به ایرانه. سیمین بهبهانی در شعرهایش، از زبان ساده و محاوره‌ای استفاده می‌کرد تا با مردم عادی ارتباط برقرار کنه.

می‌دونی، سیمین بهبهانی بیش از ۶۰۰ غزل سرود که در کتاب‌هایی مثل “خطی ز سرعت و از آتش” جمع‌آوری شدن. سبک‌ش تحت تاثیر نیما یوشیج (Nima Yushij) بود، اما غزل رو حفظ کرد. این دوره، اوج خلاقیت ادبی‌ش بود و جوایز زیادی گرفت.

سیمین بهبهانی همچنین داستان کوتاه و خاطرات نوشت، مثل “با مادرم همراه”. فعالیت ادبی‌ش، ادبیات فارسی رو غنی کرد و نسل‌های بعد رو تحت تاثیر قرار داد.

فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی نه تنها شاعر بود، بلکه یک فعال اجتماعی. اون در ۱۳۴۸ عضو کانون نویسندگان ایران شد و علیه سانسور مبارزه کرد. بعد از انقلاب ۱۳۵۷، سیمین در ایران ماند و از حقوق زنان دفاع کرد. اون جایزه سیمون دو بووار (Simone de Beauvoir Prize) رو برای آزادی زنان در ۲۰۱۰ گرفت.

در سال‌های بعد، سیمین بهبهانی با مخالفان جمهوری اسلامی ارتباط داشت، اما همیشه تاکید می‌کرد که در راه خودش استوار می‌مونه. اون در اعتراضات ۱۳۸۸ شرکت کرد و شعرهایی در حمایت از جنبش سبز نوشت. او با چهره‌هایی مثل شیرین عبادی (Shirin Ebadi) همکاری داشت و از حقوق بشر دفاع می‌کرد.

فعالیت‌های سیاسی‌ش، گاهی باعث ممنوع‌الخروج شدن‌ش شد، اما سیمین هیچ‌وقت تسلیم نشد. اون در مصاحبه‌ها، از دشمنی حاکمیت گلایه می‌کرد و شعرهایی مثل “خواهی نباشم و خواهم بود” نوشت. این بخش از زندگی‌ش، نشون می‌ده چطور سیمین شعر رو ابزاری برای اعتراض کرد.

او همچنین در سازمان‌های بین‌المللی مثل انجمن قلم مجارستان جایزه گرفت و صدای زنان ایرانی رو به جهان رسوند.

سال‌های پایانی و میراث سیمین بهبهانی

در سال‌های آخر، سیمین بهبهانی با بیماری‌های مختلفی دست و پنجه نرم می‌کرد، اما همچنان می‌نوشت. مرگ‌ش در ۱۳۹۳، پایان یک عصر بود. تشییع جنازه‌ش با حاشیه‌هایی همراه بود، اما هزاران نفر شرکت کردن. میراث او در غزل نوین فارسیه، که نسل‌هایی مثل سیمین دانشور (Simin Daneshvar) و غزاله علیزاده (Ghazaleh Alizadeh) رو تحت تاثیر قرار داد.

سیمین دو بار نامزد نوبل ادبیات شد و جوایزی مثل جایزه هیلمن-همیل (Hellman-Hammett Grant) گرفت. کتاب‌هایش به زبان‌های مختلف ترجمه شدن، مثل انگلیسی در “A Cup of Sin”. میراث‌ش، تعهد به آزادی و عدالت sociale.

فکر کن، سیمین که نزدیک ۸۷ سال زندگی کرد، چقدر شاهد تغییرات بود. از پهلوی تا جمهوری اسلامی، همه رو در شعرهایش بازتاب داد.