بررسی بازی جورنی سفری احساسی که هنوز اشکت رو درمیاره

مقدمه: چرا بازی جورنی بعد از این همه سال هنوز معجزه می‌کنه؟

سلام رفقا!من هزارتا عنوان دیدم، از تیراندازی‌های خفن گرفته تا جهان‌های باز عظیم، اما هیچ‌کدوم نتونستن مثل بازی جورنی قلبمو بلرزونن. سال ۲۰۱۲ اومد، الان ۱۴۰۴ شده و هنوز هر وقت استرس دارم یا دلم گرفته، می‌رم سراغش و تو دو ساعته غرق می‌شم تو شن‌زارهای طلاییش. بدون دیالوگ، بدون اسم، بدون حتی یه دشمن؛ فقط تو، یه شنل قرمز و یه کوه دور دست. این بازی مثل یه مدیتیشن زنده‌ست، اشکت رو درمیاره بدون اینکه بفهمی چطور. اگه تا حالا بازی نکردی، این پست طولانی رو بخون تا بفهمی چرا میلیون‌ها نفر عاشقش شدن. قول می‌دم بعدش بدویی دانلودش کنی!

تو این نقد کامل، از داستان شروع می‌کنم تا جوایز و لیست بازی‌های مشابه. آماده‌اید برای سفری دوباره؟ بزن بریم، همراه من بیاید!

معرفی بازی جورنی

بازی جورنی ساخته استودیوی کوچک ثت‌گیم‌کامپی (جنوا چن و کلی سانتیاگو) و منتشرشده توسط سونی، سال ۲۰۱۲ اول برای پلی‌استیشن ۳ اومد و بعد پورت شد روی پلی‌استیشن ۴، کامپیوتر، آی‌اواس و حتی اندروید. ژانرش ماجراجویی هنری‌ست؛ یعنی بیشتر شبیه یه فیلم تعاملیه تا بازی معمولی. طولش فقط ۱.۵ تا ۲.۵ ساعته، بدون ذخیره دستی، بدون HUD، بدون tutorial. امتیاز متاکریتیک ۹۲ از ۱۰۰، جوایز بازی سال تو جاهای مختلف مثل دی‌آی‌سی‌ای، جی‌دی‌سی و آی‌جی‌ان. موسیقی آستین وینتوری هم نامزد گرمی شد – اولین موسیقی بازی ویدیویی!

هدف: برسی به قله کوه. اما راهش پر از شگفتی‌ست.

بخش اول – داستان و شخصیت‌ها: سفری بدون کلمه

داستان بازی جورنی بدون حتی یه کلمه روایت می‌شه، اما عمیق‌تر از خیلی فیلمنامه‌های هالیوودی‌ست. تو نقش یه آدم کوچولو با شنل قرمز بازی می‌کنی که از زیر شن‌ها بیرون می‌زنی و چشمت می‌افته به یه کوه عظیم با نور درخشان روش. انگار یه ندای درونی می‌کشه‌ت بری اون‌جا. تو مسیر، بقایای یه تمدن رو می‌بینی: مجسمه‌های شکسته، فرش‌های پارچه‌ای پوسیده، برج‌های فرو ریخته. هر کدوم یه تیکه از پازل گذشته رو نشون می‌دن – بدون اسپویل بگم، تم اصلی زندگی، مرگ، تولد دوباره و ارتباطه.

شخصیت اصلی بی‌نام و بی‌صدا، اما با حرکاتش همه‌چیز رو می‌گه: خستگی، شادی، ترس، امید. گاهی یه همراه ناشناس (بازیکن دیگه) پیدات می‌شه و بدون حرف، دست همو می‌گیرید و می‌رید جلو. این لحظه‌ها جادویین؛ حس می‌کنی واقعاً تنها نیستی تو این جهان بزرگ. من اولین باره که بازی کردم، با یه غریبه ناشناس تا آخر رفتم و آخرش… وای، هنوز مو به تنم سیخ می‌شه. داستانش مثل یه شعر حافظیه: کوتاه، زیبا، ماندگار.

هیچ ویلن یا پیچش داستانی نداره؛ همه‌چیز درونی و عاطفیه. بعد از تموم کردن، نیم‌ساعته نشستم خیره به صفحه و فکر کردم به زندگی خودم.

بخش دوم – گیم‌پلی: پرواز، شن و همراهان ناشناس

گیم‌پلی بازی جورنی ساده‌ست اما اعتیادآوره. با دکمه پرش، شنل‌ت باز می‌شه و مثل پرنده پرواز می‌کنی – اما محدود، باید نمادهای پارچه‌ای جمع کنی تا شارژ بشه. روی تپه‌های شن سر می‌خوری، تو طوفان‌ها تقلا می‌کنی، از دیوارها بالا می‌ری، تو آب شنا می‌کنی، تو غارها نورها رو فعال می‌کنی. پازل‌ها محیطی‌ان: با صدای جیغ‌مانندت (که مثل آواز شنل‌ها رو زنده می‌کنه) راه باز کن.

جادوی اصلی چندنفره ناشناسه: بدون چت، بدون اسم، گاهی یه شنل قرمز دیگه پیدات می‌شه. با هم پرواز می‌کنید، منتظر هم می‌مونید، به هم کمک می‌کنید. اگه جدا شید، غمگین‌کننده‌ست. من سه بار با همراه رفتم، هر بار فرق داشت – یکی سریع بود، یکی کند و کاوش‌گر. سختیش کمه، اما حس پیشرفت و تلاش واقعیه. کندی حرکت‌ها عمدیه؛ آدم رو مجبور می‌کنه جهان رو جذب کنه.

هیچ فِیل استِیت سختی نداره؛ اگه بیفتی، دوباره بلند می‌شی. گیم‌پلیش مثل نفس کشیدنه: طبیعی و فراموش‌نشدنی.

بخش سوم – گرافیک، صدا و موسیقی: شاهکاری از استودیوی کوچک

گرافیک بازی جورنی با موتور فلو ساخته شده، اما انگار نقاشی متحرکه. شن‌های طلایی که با باد موج می‌زنن، نور غروب که همه‌جا رو صورتی می‌کنه، سایه‌های بلند، ذرات پارچه شناور – همه دست‌کشیده و زنده. روی پلی‌استیشن ۳ شاهکار بود، الان روی کامپیوتر ۴K نفس‌گیرتره. انیمیشن‌ها سیال: شنل موقع پرواز پف می‌کنه، موقع خستگی آویزون می‌شه.

صدا ambient: باد، شن ریزش، جیغ‌های آوازی، heartbeat موقع مردن. بدون voice acting، اما موسیقی آستین وینتوری دینامیکه؛ از پیانو آروم شروع می‌شه، به ارکستر کامل می‌رسه. تم “ناسنس” و “اپیتافوس” هنوز پلی‌لیستم. اولین موسیقی بازی نامزد گرمی شد – لایقش بود!

بخش چهارم – تأثیر فرهنگی، جوایز و چندنفره جادویی

بازی جورنی جهان بازی رو تغییر داد؛ نشون داد بازی می‌تونه هنر خالص باشه، نه فقط سرگرمی. جوایز: بازی سال دی‌آی‌سی‌ای، جی‌دی‌سی، آی‌جی‌ان، بفتا نامزد، بیش از ۱۰۰ جایزه. الهام‌بخش استودیوهای indie شد. چندنفره‌ش بدون سیستم دوست‌یابی، واقعی‌ترین ارتباط آنلاینه – میلیون‌ها نفر داستان‌های عاشقانه‌شون رو با غریبه‌ها به اشتراک گذاشتن.

تأثیر فرهنگی: بحث‌های فلسفی در مورد زندگی، مرگ، ارتباط. تو ایران هم زومجی و گیمفا کلی نقد مثبت نوشتن. بعد ۱۳ سال، هنوز تو لیست بهترین‌ها. ضعف؟ کوتاهه، اما عمدیه – مثل یه شعر کوتاه.

شخصیت‌ها و صداپیشه‌ها

بازی جورنی بدون دیالوگ یا صداپیشه‌ست. شخصیت اصلی: مسافر بی‌نام با شنل قرمز. همراهان: مسافران ناشناس (بازیکنان واقعی، بدون صدا). موسیقی: آستین وینتوری (بدون خواننده خاص).

جمع‌بندی نهایی

بعد از این همه حرف، بازی جورنی هنوز اوج هنر ویدیویی‌ست؛ کوتاه اما ابدی، ساده اما عمیق. اگه ندیدی، همین الان پلی‌استیشن یا استیم دانلود کن و هدفون بگذار. من هفت بار رفتم قله‌ش، هر بار کشف جدید. حالا نوبت شماست: با همراه رفتی یا تنها؟ کدوم منظره بیشتر چسبید؟ حتماً کامنت بذارید زیر پست، منتظر داستان‌هاتونم رفقا!