نویسنده : نام انگلیسی: Cliff Walkers | Impasse
نام فارسی: فیلم تنگنا
محصول: چین – ۲۰۲۱
امتیاز: ۲.۵ از ۴ – 〇◐⬤⬤
مصطفی ملکی
ماه پیش بود که آخرین کار «ژانگ ییمو» با نام «یک ثانیه» را مرور کردیم. حال اثر دیگری از او روی پرده رفته که به‌لحاظ زمانی چند دهه قبل از زمان فیلم «یک ثانیه» رخ می‌دهد؛ قبل از جنگ جهانی دوم و در آستانه‌ی انقلاب کمونیستی چین.
چهار نفر از مأموران آموزش‌دیده‌ی چینی از روسیه به شمال این کشور می‌آیند تا مأموریتی خطرناک را برای استرداد یک زندانی به‌جای‌مانده از اردوگاهی مخوف به خارج از کشور انجام دهند. ییمو در فیلم تنگنا باز هم وجهه‌ای از سینمای چین را نشان می‌دهد که در سینمای تجاری و بدنه‌ی چند سال اخیر این کشور به‌هیچ‌عنوان ردی از آن وجود ندارد.
ییمو باز هم در این درام جاسوسی به دو بازیگر اول خود در فیلم قبلی اعتماد کرده است؛ «لیو هائوکان» و «ژانگ یی». هر دو بازیگر هم به‌خوبی توانسته‌اند کاراکترهای کلیدی در این درام را زنده کنند. ییمو در فیلم تنگنا از هر گونه شلوغ‌کاری و جامپ‌کات‌های بی‌ثمری که چند سالی‌ست گریبان سینمای چین را گرفته دوری کرده است.
گویی سینمای چین به دو دسته تقسیم شده؛ سینمای پرخرج و بی‌خروجی و سینمای آراسته و زیبا. هرچه از سینمای پر زرق‌و‌برق و استودیویی و احمقانه‌ی چینی‌ها خسته شده باشیم، باز هم کارگردان‌های جنبش نسل پنجم چین هستند که می‌توانند در این برهوت خودنمایی کنند.
از هر سو که بنگریم، این سینما همان سینمایی است که قابل رقابت با سینمای کشور کره‌ی جنوبی و سینمای جهان است. این وجه از سینمای چین همیشه توانسته اعتماد مخاطب جهانی سینما را به خود نگاه دارد. ییمو کارگردانی است که هم در جریان اصلی فیلم تولید می‌کند و هم قادر است درام‌هایی ماندگار را روی پرده ببرد.
طی همین یک سال با دو اثری که تولید کرده نشان داده هم‌زمان می‌تواند در هر دو مسیر گام بردارد؛ از یک سو فیلم یک ثانیه را می‌سازد که ثانیه‌به‌ثانیه‌اش روح هنر سینما درون قاب‌هاست و از سویی دیگر با «تنگنا» وارد روایت‌های جریان اصلی می‌شود و مخاطب عام را هم پای تصویر خود می‌نشاند.
کارگردان‌هایی که مانند ییمو بتوانند در سینمای چین تنفس کنند بسیار انگشت‌شمار هستند و بسیاری از آن‌ها سعی کرده‌اند به همان آثار گران‌قیمت و بدون خروجی بپردازند.
فیلم تنگنا روایتی دوسویه از عاشقانه‌ها و تلاش عده‌ای برای رسیدن به یک هدف است. کارگردان در روایت خود سعی دارد به‌آرامی و بدون برش‌های نابهنگام عمل کند تا مخاطب به‌راحتی بتواند جزئیات کلیدی اثر را هضم کند. فیلم تنگنا کاراکتری اصلی ندارد و همه‌ی کاراکترهای فرعی و اصلی در تقاطع‌های روایی به یکدیگر می‌رسند و روایت شکل می‌گیرد.
طراحی لباسی که ییمو برای فیلم تنگنا در نظر گرفته بیشتر به همان آثار گنگستری و کلاسیک هالیوودی می‌خورد و نشان از سال‌هایی دارد که کشورهای آسیایی در حال ورود به دنیای مدرن غربی بودند.
از سویی دیگر کارگردان سعی کرده ذات خشن روایت را پنهان نکند و به‌همین سبب در سرتاسر فیلم خودسانسوری فیلم‌ساز برای اضافه‌شدن گستره‌ی مخاطبان را شاهد نیستیم. فیلم «تنگنا» یک درام جاسوسی خوب با چاشنی هیجان‌های مخصوص به این نوع درام‌هاست و مخاطب به‌راحتی می‌تواند در طول ۱۲۰ دقیقه فیلم تنگنا را با جزئیات دقیقی که از آن انتظار دارد تماشا کند.
