نویسنده : نام انگلیسی: The Sparrow in the Chimney
نام فارسی: فیلم گنجشک در دودکش
محصول: ۲۰۲۴ – سوئیس
ژانر: درام
رده‌ی سنی: ۱۶+
امتیاز: ۳.۵ از ۴
مصطفی ملکی
بالاخره سه‌گانه‌ی حیوانات برادران زرچر به پایان رسید. این سه‌گانه که ۱۰ سال به‌طول انجامید از فیلم «گربه‌ی کوچک عجیب» آغاز شد که روتین یک خانواده را از طریق قاب‌های ساکن در برابر مخاطب قرار می‌دادند.
سپس در فیلم «دختر و عنکبوت» وارد مقوله‌ی عادت و گذر از آن با توجه به موقعیت‌های پیش‌آمده قرار گرفتیم. حال و در سومین اثر فیلم گنجشک در دودکش قرار است وارد زندگی زنی با نام «کارن» شویم که به‌همراه همسر، دو دختر و تنها پسرش از شهر به خانه‌ی روستایی پدری‌اش نقل مکان کرده است. آقای «رومان زرچر» این واقعیت تک‌خطی از زندگی و نقل مکان این خانواده را در طول فیلم و ذره‌ذره در اختیار مخاطب قرار می‌دهد.
او شروع فیلم گنجشک در دودکش را با همان امضای دو اثر قبلی و استفاده از نور محیط و تضاد رنگ‌ها آغاز می‌کند، اما نحوه‌ی ورود به روایت گویی مخاطب را به یاد فیلم پرتغالی «زیستن بد» می‌اندازد. در آنجا نیز با زنی مواجه هستیم که گویی از همهی جمعی که اطراف او هستند جداست و در جزیره‌ی خیال خود زیست می‌کند.
در بخش دوم فیلم گنجشک در دودکش و پررنگ شدن حضور کاراکتر لیو گویی با کارن دو لتی‌ای مواجه هستیم که در عین حال در دو مکان و زمان مختلف وجود دارد.
آقای زرچر اجازه می‌دهد مخاطب این مرز باریک بین واقعیت و انتزاع را گم کند تا بخش سوم روایت تبدیل به مالیخولیایی مملو از پرش‌های رنگی برای رهایی از ترومای گذشته شود؛ مالیخولیایی که انتهای‌اش در آتش سوختن آن گذشته‌ای است که جز خنده را بر لب ساکنان نمی‌آورد.
آقای زرچر در فیلم گنجشک در دودکش همهی کاراکترها را کاملاً سیال شخصیت‌پردازی کرده است. هیچ کاراکتری در این روایت صرفاً تافته‌ای جدابافته نیست که از دل او شرور یا قدیسی بسازیم. به کاراکتر کارن توجه کنید که چگونه بخشی از کارن را در خود دارد و همچون او خیرگی را به‌جای مکالمه برمی‌گزیند.
او مورد آزار پسران منطقه قرار می‌گیرد. او عاشق آشپزی است و این را از قاب عکس‌های دوران کودکی‌اش درک می‌کنیم، اما در عین حال هیچ‌گاه دستپخت خود را میل نمی‌کند. همین کاراکتر منزوی در بخشی از روایت به‌راحتی در ماشین لباسشویی را روی گربه‌ای که به درون آن می‌رود می‌بندد و به سراغ کار خود می‌رود.
فیلم گنجشک در دودکش آقای زرچر در باب رذالت و فضیلت نیست، بلکه در باب زندگی ساده‌ی یک انسان معمولی است. این انسان در مواجهه با گذشته گاه حال خود را فراموش می‌کند، اما زمانی که تصمیم بگیرد زمان حال را اولویت قرار دهد به‌راحتی بنای گذشته را در آتش می‌سوزاند و خود را رها می‌کند.
