نویسنده : نام انگلیسی: Matt and Mara
نام فارسی: فیلم مت و مارا
محصول: ۲۰۲۴ – کانادا
ژانر: درام
رده‌ی سنی: ۱۳+
امتیاز: ۳ از ۴
مصطفی ملکی
«کازیک رادوانسکی» با احتساب این اثر تاکنون چهار فیلم بلند داستانی را روی پرده برده است. دنیای کاراکترهای او در هر فیلم گویی بخشی از روزمره‌ی زندگی هر مخاطبی است و همین باعث می‌شود مخاطب در ابتدای هر کدام از این آثار بتواند به‌راحتی آن دنیا را از آن خود کند. در فیلم مت و مارا این فیلمساز کانادایی نیز با ورود «مارا» به درون دانشگاه و دوربینی که پشت سر او در حرکت است گویی ما نیز به‌عنوان مخاطب به‌آنی تصمیم می‌گیریم این زن جوان را طی هفته‌های پیش رو در زندگی‌اش دنبال کنیم.
در ابتدا فیلم مت و مارا همه‌چیز سریع رخ می‌دهد. سر و کله‌ی دوست دوران مدرسه و دانشگاه و در نهایت صمیمی‌ترین دوست مارا از گذشته با نام «مت» پیدا می‌شود. مت اکنون نویسنده‌ای قابل اعتنا شده است و از همان شروع گفتوگو به هر بهانه‌ای و فقط با بازی کردن میان واژه‌ها سعی دارد خود را همچون نویسنده‌ای موفق و مارا را همچون فردی که درون مرداب انسداد ذهن گیر افتاده جلوه دهد. کارگردان نیز پس از این گفتوگو به آنی ما را با مارا و جست‌و‌جوی نام خود و مت و قیاسی ذهنی وارد این وادی می‌کند.
در آن‌سو دوربین زمانی که وارد خانه‌ی مارا می‌شود و همسر و فرزند نوزادش را به تصویر می‌کشد گویی بی‌آنکه حرکت آن ساکن شود یا حتی تغییر تکنیکی دیگر داشته باشد مخاطب را دچار سکونی از جنس آرامش می‌کند. سمیر، همسر مارا، یک موزیسین است و رابطه‌ی آن‌ها دچار بلوغی شده که انتظار هیچ تنشی را در آن نداریم.
به گفت‌و‌گوی این دو در میانه‌ی فیلم مت و مارا و پس از بازگشت از دورهمی دوستان سمیر دقت کنید که چگونه مارا به‌طور کامل در حال ارائه‌ی نظر خود است و سمیر نیز بی‌آنکه مکثی داشته باشد حرف خود را بدون روتوش می‌زند.
آقای رادوانسکی در اثر خود موزی را زیر پای مارا می‌اندازد. مارا از همان ابتدایی که دچار قیاس می‌شود، دائم در حال رفت‌و‌برگشت به درون زندگی‌اش است. گویی سکون موجود در ازدواج او و سمیر برای لحظاتی او را وادار به شنا می‌کند تا در جزیره‌ی متحرک مت دچار چالشی جدید شود.
قاب‌های کارگردان در تصویر کردن این دوگانه به مخاطب کمک می‌کنند. مکالمات بین مارا و مت و گذرهای خیابانی آن‌ها به این‌سو و آن‌سو گویی هیجانی وصف‌ناشدنی دارند که بار دیگر برای مارا لذت‌بخش هستند. از آن‌سو مارا وقتی به درون خانه می‌رود دچار آرامشی می‌شود که رهایی از آن جز خیانت به اعتمادی دوست‌‌داشتنی نیست. آقای رادوانسکی به‌زیبایی توانسته این دوگانه را در شات‌های متناقضی که مابه‌ازای احساس درونی مارا در آن لحظات هستند به تصویر بکشد.
به صحنه‌ای که مت در خانه‌اش دچار گرفتگی عضله‌‌ی بازو می‌شود دقت کنید. مارا فوراً به ماساژ آن ناحیه اقدام می‌کند و نمایی بسته از دست چپ او که حلقه‌ی ازدواج را در خود دارد روی شانه‌ی مت مقدمه‌ی برانگیخته‌شدن اروتیسم ذهنی این زن و اهتمام او به آزمودن تن مت است که در نهایت منجر به همسفری این دو به کنار آبشار نیاگارا می‌شود.
نمای متناقض این قاب را در آخرین شات فیلم شاهد هستیم که مارا در همان سکون قبلی خانه سرزده کنار سمیر می‌نشیند و اثر جدید او را گوش می‌دهد. بار دیگر آن نمای بسته از دستی که حلقه‌ی ازدواج را دارد و این‌بار سکون آن دست میان دستانی که تعهد را به او هدیه می‌دهد. پس از این سکانس اجازه دهید تیتراژ پایانی در سکوت شما را در بر گیرد تا در آن سکوت موسیقی کم‌کم خودنمایی کند.
فیلم مت و مارا آقای رادوانسکی لغزیدنی ناخودآگاه را به تصویر می‌کشد که ممکن است برای هر کسی رخ دهد. مارا در این اثر گویی برای چند هفته خود را میان حباب‌های هیجانی مت رها می‌کند. او از همان ابتدا کودکانه‌ی مت را می‌داند و حتی در گفتوگو با یکی از دوستان‌اش که اتفاقاً مت را می‌شناسد مخاطب را با تبختر پنهان پشت تواضع مت آشنا می‌کند.
اما گویی مارا برای چند هفته قرار است برای درک بهتر موقعیتی که در آن قرار دارد وارد آزمون سرزده و ناگهانی مت شود. اروتیسم انتزاعی و برآمده از نگاه و نفسی که برای لحظاتی قطع می‌شود مقدمه‌ی همسفری این دو به‌سوی سخنرانی مارا در یک کنفرانس ادبی است. دقت کارگردان در تصویر وادادگی مارا را طی این صحنه‌ها به‌وضوح شاهد هستیم.
به‌نوعی نقطه‌اوج فیلم مت و مارا باز هم در سکون رخ می‌دهد. مت در نگاه مارا تبدیل به کودکی گمشده می‌شود که با هر وزشی ممکن است گم شود! گویی سند ازدواج این دو در همان فروشگاه روی فاکتوری کاغذی نوشته می‌شود و برای همیشه درون کتابی قرار می‌گیرد که قرار است در قفسه‌های کتابخانه‌ی میرا خاک بخورد.
