نام انگلیسی: Rule Breakers
نام فارسی: فیلم قانون شکنان
محصول: ۲۰۲۵ – کشور آمریکا
ژانر: درام
امتیاز: ۲ از ۴
اردیبهشت
از طریق سینما شاهد موفقیتها و شکستهای زیادی از سوی اقشار مختلف جوامع گوناگون بودیم که بخش عظیمی از آنها را محدودیتهایی شکل میدادند که هیات حاکمه بر آنها تحمیل کرده بود. در فیلم قانون شکنان نیز، «بیل گوتنتاگ» تلاش میکند بازتابی هرچند کمفروغ از این رنج را برای مخاطبان سینما منعکس کند.
«علی» و «رویا» خواهر و برادری افغان هستند که علیرغم مشکلات عدیدهای که طالبان برای تحصیل بهوجود آوردهاند تمام تلاش خود را میکنند تا بر آنها قائق آیند و آرزوهای خود را به ثمر رسانند. رویا محبوب، در صدد است تیم رباتیکی را متشکل از دختران مستعد ایجاد کند تا در مجامع بینالمللی نه تنها نام افغانستان بلکه توانایی جوانان این مرز و بوم و بالاخص دختران را به جهانیان ثابت کند. آرزوی او وقتی که کودکی بیش نبود شکل گرفت. رویایی جاهطلبانه و دور از انتظار با توجه به شرایط و وضعیت مسلط و غالب بر جامعه.
فیلم قانون شکنان درام که مبتنی بر واقعیت است، با پرداختی نسبتاً جذاب، تیم رویاپردازان افغان که پیشگام در مسابقات بینالمللیست را معرفی میکند. گوتنتاگ با دو اثر مستند تحسین شدهاش، «شما مجبور نیستید بمیرید»، محصول ۱۹۸۸، و «برجهای دوقلو»، محصول ۲۰۰۲، نشان داد مستندساز قهاری است. اما آیا توانسته از پس این فیلم بلند درام ورزشیگونه و رقابتی برآید یا میان مستندسازی و فیلم بلند ساختن در کشمکش است.
ضعف روایت زمانی پررنگ میشود که بیننده جدول زمانی گیجکنندهای را شاهد است. بازههای مختلف زمانی و برشهای گنگ مخاطب را دچار سردرگمی میکند. با این وجود نمیتوان سایر عناصر موثر بر کشش و همراهی فیلم را بیاهمیت دانست. بازی چشمگیر بازیگران از جمله محاسن فیلم است. «نیکول بوشهری»، در نقش رویا تمام توان خود را برای ایفای این نقش گذاشته و موفق هم بوده است.
تلاش او برای نشان دادن دختری افغان در جامعهای که تحصیل ممنوع است و از طرفی ورود به برخی رشتهها و شاخههای علمی نوعی تابو بهشمار میرود، قابل تحسین است. فیلمبرداری فیلم نیز از دیگر نقاط قوت فیلم محسوب میشود. نگاه بازیگران به دوربین زوایایی حسرت برانگیز از نقشآفرینان را باید ستود. نگاه و حسرتی که دانشآموزان کودک به اولین کامپیوترهایی که به مدرسه آورده میشود و غمگینتر دخترانی که از حضور در کلاس منع میشوند نیز تاثیر خود را بر مخاطب میگذارد.
تبعیضی که سالها بر آموزش در بعضی کشورها چنبره زده و تواناییهای بسیاری را با توجه به آن سیاستهای غلط سرکوب میکند. اما اگر در داستانسرایی نیز از پراکندهگویی اجتناب میشد، فیلم قانون شکنان دارای جذابیت بیشتری میبود. وجود کاراکترهای اشارهشده در فیلم و پرداخت به زندگی و مشکلات عدیدهای که هر کدام با خانوادهها دارند، مخاطب را دچار گیجی میکند که گاهاً تشخیصشان سخت خواهد بود.
مضامینی چون فقر و محدودیت به خوبی توانسته امید و دلگرمی را با وجود موانع به تیم تزریق کند که اولین تجربهی رباتیک افغانستان را ارزشمند میکند. نحوهی رویارویی با خانوادهها و متقاعد کردنشان از جمله سکانسهای تاثیر برانگیز فیلم است که به درستی نمایش داده شد.
از مهمترین قسمتهای فیلم قانون شکنان میتوان به پایانبندی آن در قالب تیتراژ اشاره داشت. گوتنتاگ مهارت خود را در آن بخش نشان داد و حقایقی را برای بیننده عیان ساخت که شگفتانگیز بود. فیلمی که قدرت آموزش را در کنار شجاعت به نمایش گذاشت که میتواند منبعی موثر و الهامبخش برای جوانان در اقصی نقاط جهان با چنین محدودیتهایی باشد.