نام انگلیسی: Immersion
نام فارسی: فیلم غرق در آب
محصول: ۲۰۲۳ – ژاپن
ژانر: دلهره
ردهی سنی: ۱۶+
امتیاز: ۲.۵ از ۴
مصطفی ملکی
در مرور فیلم هومونکلوس در باب سینمای «تاکاشی شیمیزو» نوشتیم. شیمیزو در میان نسلی از خالقان دلهرهی معاصر ژاپن قرار دارد که ساختار ژانری دلهره را در معنای بینالمللی زیر و رو کردند. او سفری ناموفق به سینمای هالیوود داشت و بار دیگر در میانههای دههی ۲۰۱۰ به ژاپن بازگشت و اینبار با قدرت و فشردگی بیشتری دنیای دلهرهی خود را پیش گرفت.
طی چند سال اخیر آثاری را از این کارگردان ژاپنی مرور کردیم و باید گفت او همچنان در حال ساخت آثار دلهرهای در ژاپن است که دلهرهی فولکلور و دنیای مدرن را بهخوبی در هم میآمیزد. حال او وارد دنیای هوش مصنوعی و واقعیت مجازی شده و سعی دارد بار دیگر در جزیرهای دورافتاده در ژاپن مخاطب را به درون روستایی نفرینشده ببرد.
آقای شیمیزو ابتدا گزارهی فیلم غرق در آب خود را در افتتاحیهای غریب مقابل چشم مخاطب قرار میدهد. او در این افتتاحیه درون دنیای واقعیت مجازی در یک جزیره مرد و زنی را به ساحلی میرساند که کلبهای متروک و زنی که در آن کلبه به زنجیر بستهشده را نشان میدهد و آنها را بهطور کامل از دنیای واقعی دور میکند.
به طراحی چهرهها، لباس و میزانسن و نورپردازی دقت کنید که کارگردان چگونه از طریق آنها شما را پای اثر خود میخکوب میکند و بهنوعی به مخاطب دلگرمی میدهد که پای اثر شیمیزو نشسته است.
افتتاحیهی فیلم غرق در آب همان لوپ پرتکراری است که آقای شیمیزو در طول اثر خود بارها به آن سر میزند و در هر بار سر زدن گویی قطعهای پازل این معما را مییابیم. آنچه روایت جدید آقای شیمیزو را دیدنیتر میکند شاید روایت لایهلایهای است که در هر کدام از این لوپها عمق جدیدی به خود میگیرد. بهنوعی با سه داستان دلهره از ژاپن کلاسیک، ژاپن قرن بیستمی و در نهایت ژاپن کنونی مواجه هستیم.
آقای شیمیزو هر سه روایت را در متن روایت امروزی به خورد ذهن مخاطب میدهد. جلوههای ویژهای که در این اثر بهکار رفته است مؤید این مطلب است که دنیای شیمیزو امضای خودش را دارد و همین باعث دلگرمی بیشتر مخاطب میشود. به درهمتنیدگی سه روایت دلهره در فیلم غرق در آب توجه کنید که آقای شیمیزو با وسواسی که در جلوههای ویژه دارد گاه بهنرمی و گاه با ضربآهنگی بسیار بالا مخاطب را در بطن داستان نگاه میدارد و به او اجازه میدهد در این دنیای دلهره غوطه بخورد.
اما مشکل فیلم غرق در آب آقای شیمیزو را نه در تکنیکهای بصری و روایی، بلکه باید در انتخاب بازیگران و پس از آن شخصیتپردازیها جستوجو کرد. به یقین میتوان گفت که هیچکدام از بازیگران این فیلم قادر نیستند زیبایی و پیچیدگی فیلم غرق در آب را به مخاطب ارائه دهند. آنها صرفاً مدلهایی خشک و غیرقابلانعطاف را به تصویر میکشند که گویی اگر شیمیزویی در کار نبود حتی این اندک اکت را نیز ارائه نمیدادند.
شاید فیلم غرق در آب آقای شیمیزو نیاز به بازیگرانی قابل اعتناتر داشت که مخاطب را بار دیگر با تجربهای مختص به سینمای خود مواجه کند. خبر خوب این است که آقای شیمیزو سه اثر دیگر را نیز روی پرده برده که باید منتظر آنها برای مخاطب فارسیزبان بود.