نام انگلیسی: Sinners
نام فارسی: فیلم گناهکاران
محصول: ۲۰۲۵ ـ ایالات متحده
ژانر: اکشن، دلهره، هیجانانگیز
ردهی سنی: ۱۶+
امتیاز: ۳.۵ از ۴
مصطفی ملکی
از میانههای دههی ۲۰۱۰ و با قدرت گرفتن جنبش غیراصیل ووکیسم عملاً آب بهحدی گلآلود شده که مخاطب سینمای عام با چشم و گوش ترسان سعی میکند از هر آنچه رسانههای جریان اصلی ارائه میدهند تا حد امکان دوری کند. در این میان جنبشهای زنان و سیاهپوستان آمریکایی نیز تحتالشعاع قرار گرفته و عملاً روی دیگری از نژادپرستی را در شبکههای اجتماعی شاهد هستیم.
چرا؟ چون ووکیستها بدون توجه به مبارزات مدنی سیاهپوستان در طول یک قرن گذشته و با هدف زخمزدن به ساختار مدنی و اجتماعی و نظم موجود نسل زد سیاهپوستان را که مانند هر نژاد دیگری بدون مطالعه در شبکههای اجتماعی به هشتگ زدن مشغول است هدف قرار داده است. شاید بههمین سبب است که مقولهی فرهنگ فیلمسازی بین فیلمسازان سیاهپوست بسیار مهم شده است.
آنها بدون آنکه تحت تأثیر جریان اصلی قرار بگیرند، سعی میکنند اجتماع خود را از طریق واقعیتهای تاریخی و روابط بینافردیاشان به چالش بکشند. آقای «رایان کوگلر» که تا قبل از این وارد دنیاهایی همچون «کرید» و «پلنگ سیاه» شده بود، حال در اقدامی زیبا به مسیری گام نهاده که هم مخاطب را دچار لذت سینمایی میکند و هم به مقولاتی که در بالا اشاره شد میپردازد.
شاید اگر بخواهیم یکی از عناصر مهم در تاریخ زیست سیاهپوستان آمریکایی را نام ببریم بدون شک موسیقی بلوز از آن دورها چشمک میزند. این ژانر موسیقایی نهتنها در ایالات متحده، بلکه در همهی جهان یکی از لذتبخشترین و گوشنوازترین ملودیهای موسیقی را دارد و هر مخاطبی، حتی اگر نام آن را نشنیده باشد، خود بلوز را بارها و بارها گوش داده و لذت برده است.
در سال ۲۰۲۰ شاهد بودیم که آقای «جورج سی. وولف» چگونه بخشی از تاریخ سیاهپوستان را در ابتدای قرن بیستم از طریق اجراهای «ما رینی»، مادر بلوز، در فیلم «ماتحت سیاه ما رینی» بهتصویر کشید. حال آقای کوگلر نیز از این اعجاز موسیقایی در اثر خود بهره میبرد و آن را با یکی دیگر از نامهای بزرگ و معاصر بلوز به پایان میرساند؛ «بادی گای».
آقای کوگلر تغییر اساسیای را در فرم تصویری، روایی و ژانری فیلم خود نسبت به اثر آقای وولف ارائه میدهد. بهنوعی میتوان اینگونه گفت او بلوز را برای عامترین مخاطبان سینما نیز در دسترس قرار میدهد؛ آن هم از طریق تلفیق اکشن و دلهره. آقای کوگلر در این اثر نشان میدهد که نیاز نیست صرفاً از طریق رودهدرازیهای شعارگونهی پلنگ سیاه به مقولات فرهنگی سیاهپوستان پرداخت.
او بلوز را درون عناصر دلهره و اکشن جای میدهد و مخاطب را طی ۱۳۷ دقیقه درگیر موسیقی و هیجان ژانری میکند. در این فیلم نیز مانند همیشه «مایکل بی. جردن» او را بهعنوان یکی از کاراکترهای اصلی همراهی میکند.
اما فیلم گناهکاران آقای کوگلر از منظری دیگر نیز قابل اعتناست و آن شکستن ضربآهنگ و ژانر فیلم گناهکاران از طریق مفصل سوررئالیستی موسیقی و رقص است. فیلم گناهکاران او در سال ۱۹۳۲ جریان دارد.
افتتاحیهی فیلم گناهکاران در باب نگاه سنتی-مذهبی سیاهپوستان بنیادگرا به موسیقی بلوز است که آن را تبدیل به دروازهی ورود شیاطین میکند. البته که آقای کوگلر در ادامه نشان میدهد که بنیادگراها در هر نژادی این باور را دارند و باید گفت از از نظر آنها موسیقی دروازهی ورود شیطان است.
در بخش اول فیلم شاهد ضربآهنگی بالا از زاویهدید «اسموک» و «استک» بهعنوان برادران دوقلو و «سمی» بهعنوان پسرعموی بااستعدادشان در موسیقی بلوز هستیم. اسموک و استک بهعنوان کهنهسربازان جنگ جهانی اول پس از بازگشت به کشور وارد شیکاگو میشوند و در دستههای مافیایی فعالیت میکنند.
سپس از طریق سرقت پول از آنها به دلتای میسیسیپی بازمیگردند تا بار یا همان «جوک جوینت» خود را افتتاح کنند. فیلم گناهکاران در بخش اول مقدمات این افتتاح را تصویر میکند.
اما مفصل روایت درست در نقطهی اوج موسیقایی رخ میدهد که آقای کوگلر از طریق درگاهی زیبا و سوررئالیستی ابتدای قرن بیستم را بهزمان اکنون گره میزند و نژادهای مختلف انسان را در هم میآمیزد تا مخاطب شاهد برداشتهشدن مرزها از طریق موسیقی و رقص باشد.
این زیبایی بصری در ادامه فیلم گناهکاران را وارد مسیر ژانری و هیجانانگیز خود در اکشن و دلهره میکند تا در نهایت بادی گای و بلوز از طریق مصونیت موسیقی و ملودی آن از مخمصهی مرگبار شیاطین رها شود! باید به آقای کوگلر بابت این تلفیق ژانری و گذر تاریخی او به یک فرهنگ و برداشتن دیوارهای ضخیم نژادی تبریک گفت؛ آن هم در روایتی که باعث لذتبردن همهی مخاطبان سینما میشود.