نویسنده : نام انگلیسی: The Retirement Plan
نام فارسی: فیلم برنامه‌ی بازنشستگی
محصول: ۲۰۲۳ – ایالات متحده
ژانر: کمدی، اکشن، ابزورد
امتیاز: ۲.۵ از ۴ – 〇◐⬤⬤
مصطفی ملکی
زمانی که در اثری کمدی یک فیلم‌ساز بتواند از ابتدا روی لبان مخاطب خود خنده را بیاورد، این بدان معناست که او در سینمای سرگرمی مهم‌ترین گام را برداشته است. «تیم جی.براون» د جدیدترین اثر خود به‌سادگی یک خط سیر روایی را طرح کرده و از آن طریق و فقط‌و‌فقط از میان دیالوگ‌های کوتاه و پینگ‌پنگی بین کاراکترها موقعیت‌های کمدی زیبایی را خلق کرده است.
فیلم برنامه‌ی بازنشستگی از شبی آغاز می‌شود که یک زوج به‌همراه همکارشان که تیر خورده از ساختمانی خارج می‌شوند. مخاطب سینمای اکشن و جنایی با دیدن چند سکانس ابتدایی تقریباً متوجه این می‌شود که با یک اثر در ساختار سینمایی کم‌هزینه مواجه است و احتمال اینکه جز یک اثر کم‌ارزش از سینمای گروه ب در برابر او قرار گرفته باشد کم نیست. اما سکانس‌به‌سکانس و با شکل گرفتن کاراکترها و معرفی شخصیت‌های اصلی فیلم برنامه‌ی بازنشستگی این حس از ذهن این مخاطب رخت برمی‌بندد.
اگر واقعاً دوست دارید که بدانید دنیای کمدی-ابزوردها چگونه است و می‌خواهید بدون ریخت‌و‌پاش‌های تارانتینویی و پیچش‌هایی از جنس ریچی با آن برخورد داشته باشید، با تماشای فیلم برنامه‌ی بازنشستگی می‌توانید این خواسته‌اتان را برآورده کنید.
ابزوردیسم و تصادف‌های پی‌در‌پی در بطن این اثر شکوفا شده‌اند و مخاطب از ابتدا تا انتها، با اینکه با یک اکشن-جاسوسی نرم و ساده و کم‌هزینه مواجه است، اما با ابزوردیسمی کاملاً قدرتمند و ساختارمند روبه‌روست که او را کیفور می‌کند.
به دیالوگ‌های بین «بوبو» و «سارا» دقت کنید که چگونه از طریق جلد نمایش‌نامه‌ی «اتللو» شکل می‌گیرد و رابطه‌ی بین این دو دچار عمقی از جنس همان روابط چشمی و طعنه‌آمیز شکسپیری می‌شود.
در فیلم برنامه‌ی بازنشستگی حتی اکت بازیگران مکمل نیز در ساختار همین ابزوردیسم تعریف شده است. کارگردان بی‌آنکه از آن‌ها کار زیادی بخواهد، فقط همه‌اشان را درگیر یک تعریف و آن هم سادگی محض در حتی پر زدوخوردترین سکانس‌ها که ضربآهنگ بالایی دارند کرده است.
در این اثر شرور مطلق یا فردی که برای شرافت می‌جنگد وجود ندارد؛ با پدربزرگی مواجه هستیم که کاملاً اتفاقی نوه‌اش را مقابل خود می‌بیند و به‌راحتی او را می‌پذیرد و قصد نجات خانواده‌اش را دارد، و در نهایت با یک باند زیرزمینی مواجه هستیم که هر کدام به دیگری در حال خیانت است و از طریق همین پشت پا زدن‌ها شاهد هستیم که این افراد موقعیت‌های کمدی را ایجاد می‌کنند.
در نتیجه عملاً با یک کمدی-ابزورد در معنای کامل خود روبه‌رو می‌شویم که آقای براون در آن به‌خوبی توانسته حتی مخاطب سخت‌گیر سینمای کمدی را نیز با خود همراه کند.
بی‌شک در اینجا نباید از بازی خوب نوجوانی که در نقش سارا ایفای نقش کرده گذشت و به‌طور حتم بازی زیبا و کوتاه «ران پرلمان» که تناقض زیبایی را به ما نشان می‌دهد قابل چشم‌پوشی نیست.
ترکیب بازیگرانی چون پرلمان و نیکلاس کیج در چنین اثری باز هم ما را امیدوار می‌کند که این بازیگران همچنان می‌توانند با انتخاب‌های خوب و هنری که دارند در چنین آثاری خوش بدرخشند.
فیلم برنامه‌ی بازنشستگی همان‌قدر که کمدی-ابزورد مفرحی است، به همان میزان نیز می‌تواند طرفداران کمدی-خانوادگی‌های میانه‌ی هالیوود را سردرگم کند. به‌نظر می‌رسد آن‌ها در موقعیت‌های کمدی فیلم برنامه‌ی بازنشستگی به‌طور حتم باید از مخاطبی بهره بگیرند که بتواند این موقعیت‌های لذت‌بخش را برای آن‌ها کمی شرح دهد، چرا که بدون ایجاد رابطه با این موقعیت‌ها این اثر تبدیل به یک اکشن ارزان در سینمای گروه ب می‌شود.
