آیا دنبال یک فیلم خوب میگردی، یا یاد گرفتهای چطور خوب فیلم ببینی؟
یک اشتباه پرتکرار
در یک شب بارانی یا جمعهی داغ تابستانی، کنترل دستمان است، چای کنارمان و هزاران انتخاب روی صفحه. بعد از یک ساعت گشتوگذار، بالاخره پلی میزنیم. اما هنوز ده دقیقه نگذشته، حوصلهمان سر میرود. میگوییم: «فیلم خوب نیست!»
اما صبر کن! شاید مشکل از فیلم نباشد. شاید… ما هنوز یاد نگرفتهایم چطور فیلم ببینیم.
در این مطلب میخواهیم دقیقاً همین را بررسی کنیم: فرق میان فیلم خوب دیدن و خوب فیلم دیدن؛ مفهومی که فقط بازی کلمات نیست، بلکه دنیایی از تجربه و درک متفاوت از سینما پشتش خوابیده.
فیلم خوب دیدن؛ وسواس در انتخاب
ماجرا از اینجا شروع میشود که بیشتر ما در دام فیلم خوب دیدن گیر افتادهایم. یعنی همیشه دنبال فیلمی هستیم که همه بگویند عالیست، امتیاز بالا داشته باشد، در جشنوارهها جایزه گرفته باشد یا آخرش اشکمان را دربیاورد. اگر هم نباشد؟ حذف!
این طرز نگاه، ما را به شکارچیهای رضایت فوری تبدیل کرده. دنبال چیزی میگردیم که در لحظه بهمان حال خوب بدهد، نه چیزی که شاید در دل خودش تجربهای تازه یا حتی آزاردهنده داشته باشد اما در نهایت ما را رشد دهد.
«فیلم خوب» همیشه همان چیزی نیست که راحت هضم شود. گاهی آن فیلمی که در لحظه دوستش نداریم، بعدها در ذهنمان ریشه میزند.
خوب فیلم دیدن؛ مهارتی فراموششده
در مقابل، خوب فیلم دیدن یعنی بلد باشی فیلم را بفهمی، تحلیل کنی، باهاش همراه بشی حتی اگر در ظاهر خستهکننده باشد یا به سبک مورد علاقهات نزدیک نباشد.
مثلاً فیلمی مثل درخت زندگی (Terrence Malick) برای کسی که منتظر یک داستان خطی است، ممکن است شکنجه باشد. اما اگر «خوب فیلم دیدن» را بلد باشی، متوجه میشوی با یک شعر تصویری طرفی، نه یک روایت کلاسیک.
خوب فیلم دیدن یعنی:
- به زبان بصری فیلم توجه کنی، نه فقط دیالوگها
- صبور باشی و اجازه بدهی فیلم خودش را بهتدریج به تو معرفی کند
- بفهمی چرا یک سکانس ساکت است، یا چرا یک شخصیت خاموش مانده
- و حتی گاهی لازم است چیزی درباره کارگردان یا سبک فیلم بخوانی
قربانیان عادت؛ وقتی سلیقه محدود میشود
هر چقدر بیشتر دنبال «فیلم خوب» بگردی، کمتر «خوب فیلم دیدن» یاد میگیری. این یعنی سلیقهات کوچک میشود. فیلمهایی را که ساختارشکن هستند، یا حرف تازهای دارند، پس میزنی چون شبیه به چیزی که انتظار داری نیستند.
و بعد از مدتی، ناامیدانه میگویی: «چرا دیگه فیلمها خوب نیستن؟»
اما واقعیت این است که تو فقط یاد نگرفتهای خوب فیلم ببینی. و این دقیقاً جاییست که یک مخاطب عادی از یک تماشاگر حرفهای سینما جدا میشود.
ترکیب طلایی، وقتی هر دو را با هم داری
نه، قرار نیست یکی را انتخاب کنیم. بهترین تجربه وقتی اتفاق میافتد که بلد باشی هم فیلم خوب انتخاب کنی، هم درست ببینیاش. این ترکیب تو را از یک مصرفکنندهی ساده به یک مخاطب فعال تبدیل میکند.
در این مرحله، نه تنها از دیدن فیلم لذت میبری، بلکه خودت را هم در آینهی آنها بازمیشناسی.
فیلم دیدن فقط پر کردن زمان نیست؛ یک تجربهی احساسی و شخصی است. انتخاب فیلم اشتباه میتواند این تجربه را خراب کند، ولی اگر راهنمای خوبی داشته باشید، همیشه فیلمی پیدا میشود که حال شما را خوب کند. در این مطلب زیر میتوانی راهنمای کامل انتخاب یک فیلم خوب را بخوانی و گام به گام مسیر پیدا کردن فیلم مناسب خودت را طی کنی.
از تماشا تا انتخاب
در دنیای امروز که هزاران فیلم و سریال در هر ژانر و سبکی مقابل ماست، بلد بودن چگونه انتخاب کردن بهاندازهی چگونه دیدن اهمیت دارد.
فیلم خوب دیدن یک تصمیم است،
خوب فیلم دیدن یک مهارت.
و هر دو، به کمی دقت و تمرین نیاز دارند